mijn top 15 van 2023
En ja hoor, ik kijk op 30 december wederom een film die onderstaand lijstje ietwat overhoop gooide. Vanwege oliebak- en andere eindejaarsverplichtingen heeft ie nog geen recensie, maar holy yes, wat blijft Sanctuary goed intens aanwezig in m’n hoofd zeg..! En nu kan/moet ik natuurlijk ook nuanceren dat ik potentiële top 15-films als Anatomy of a Fall, May December en Passages nog altijd niet gezien heb, maar om er even een sportcliché bij te halen: als je niet meedoet, dan kun je ook niet winnen…
2023 recap
Ik ben overigens wel erg tevreden met het filmjaar 2023. Iets dat voor een groot deel beïnvloed werd door m’n eerste (maar zeker niet laatste) bezoek aan het South by South West (SXSW) festival in Austin, Texas. Daar was ik aanwezig bij een vijftal wereldpremières, waarvan er uiteindelijk slechts één onderstaande lijstje gehaald heeft. De reden: ik was mega-impressed door vooral Problemista en Americana (beide nog altijd geen releasedatum!???), maar dat kwam voor een groot deel ook wel door de context (oftewel: de films zien in de zaal met de hoofdrolspelers en makers, waarvan de hoofdrolspeler van die tweede film me zelfs onverwacht (en onbedoeld?) groette in de zaal; zie foto hieronder). Inmiddels is Self Reliance overigens wel al uitgebracht (op hulu) en haalt een film als John Wick 4 mijn top-van-het-jaar-lijstjes sowieso vrijwel nooit, maar wát een fantastische ervaring was dat festival. Zelfs voor iemand die helemaal niet zomaar iedereen op straat aanspreekt was het opvallend hoe makkelijk en leuk ik daar contacten legde en kilo’s aan inspiratie vond…
Without further ado…
Okay, hier komt ie dan, de films die mijn afgelopen jaar tot fijne hoogtes wisten te brengen:
- Saltburn
Ja, soms maakt een ‘nare film’ ook gewoon gruwelijk veel indruk, al twijfel ik nog altijd of dat de verdienste van regisseur Emerald – Promising Young Woman – Fennell is, of het mega-doorbraak-spel van Barry Keoghan. Waarschijnlijk een combinatie natuurlijk, want net zoals deze lijst is niks in het (kunst)leven zwart-wit natuurlijk… - Killers of the Flower Moon
Scorsese is nog altijd in topvorm en vertelt nu een verhaal dat ‘wij’ geschiedkundig graag onder het tapijt hebben geveegd (voor zo’n 150 jaar). Nu Scorsese het voor ’t voetlicht brengt, viel mij vooral op hoe ‘dom’ de witte overheersers in het Wilde Westen waren, en hoe makkelijk degenen met de grootste mond/macht het winnen van meer ‘menselijke’ volkeren. - Barbie
Ja, deels omdat het ook één van de meest polariserende films van het jaar is (vind het altijd ‘leuk’ als de gevestigde orde, die vaak op die positie zitten door schreeuwen of privilege, nu keihard – maar ook grotendeels onsuccesvol – schreeuwden dat deze té progressief/’woke’ was), maar ik vond het ook een heerlijk goed gemaakte film. Ergens ook een companion piece van Killers of the F.M., if you ask me… - Oppenheimer
Indrukwekkende film over de maker van de eerste atoombom. Dus nee, deze gaat niet over die ontploffing (die ook niet voor niets buiten beeld wordt gehouden), maar over hoe het leven van zo’n groot wetenschapper door een petty (“zielig-pietluttig” klinkt net wat anders) onzekerheid aardig ten gronde is gericht. Waarmee Nolan de film thematisch naar 2023 trekt (want hadden Napoleon, Killers of the F.M., Barbie en zelfs The Banshees of Inisherin niet licht-vergelijkbare (sub-)thema’s?). - Sanctuary
Deze zag ik dus gisteren (op 30 december), en deze ’two-hander’ (met slechts twee acteurs) blijft echt verdomd intens hangen in m’n hoofd. Wie weet dat ik ‘m overmorgen nog wel hoger zou zetten, maar omdat ik ook nog geen recensie heb geschreven (update 03-01-24: nu dus wel :)), laat ik ‘m even op 5 staan. Om een eerste inkijk in m’n recensie te geven, verwijs ik graag naar een citaat van een collega-recensent: “A Maniacal Masterpiece in Acting!“, en dat gekoppeld aan machtsspelletjes met een interessant psychologisch inzicht in wie wij als mens zijn… - The Holdovers
Ook deze zag ik pas in de laatste weken van het jaar, maar wat een heerlijk nostalgisch aanvoelend (Kerst)drama was dit. Beetje Dead Poets Society meets Scrooged, maar dan ook echt gezet in klassieke stijl. Alexander Payne, Paul Giamatti en Da’Vine Joy Randolph in topvorm..! - Im Westen nichts Neues
Oorlog is klote, altijd. Hoe hard je je ook laat overhalen door populistisch-nationalistisch geprevel, binnen één seconde werd duidelijk dat de jochies in deze film – als verhaal beter bekend als All Quiet on the Western Front – vooral in de verschrikkelijke trucjes van een nationalistische propagandamachine zijn getrapt… - The Banshees of Inisherin
Haha, bijna een jaar later heb ik nog altijd medelijden met Colin Farrell. En dat is raar, want het was slechts het karakter dat hij speelde, waar ik zo mee meeleefde. Totaal niet door hebbende dat z’n beste vriend ’t niet meer trekt met ‘m, en dat ook nergens wil accepteren. En dan loopt er ook nog een gave ezel én een fantastische Barry Keoghan rond (je weet wel, uit m’n nummer 1-film van dit jaar). - The Killer
Een beetje een ouderwets cool aanvoelende huurmoordenaar-wraak-THRILLER van één van de beste thriller-regisseurs van de laatste 30 jaar… - Aftersun
Film waarbij ik me de hele tijd zorgen maakte om de vader, die zich dus tijdens de film weer zorgen maakt over z’n dochter, die in flashback haar relatie met haar vader aan het herinneren is… Prachtig ‘klein’ drama. - Tár
Lady Blanchett schittert in deze ‘mockography’ over kunst, machtsverhoudingen, en of je kunst los kunt zien van de kunstenaar… - Air
Heerlijk gemaakt Amerikaans succesverhaal (waar ik normaliter eerder kritisch op ben), waarvan bij de wereldpremière mij vooral opviel hoe mooi open regisseur Ben Affleck vertelde over z’n onzekerheid als maker. Over de totstandkoming van de samenwerking tussen Nike en Michael Jordan… - Past Lives
Prachtig invoelbaar Koreaans-Amerikaans drama dat de zeer grote thema’s niet schuwt. - Beau is Afraid
Creepy maar vette koortsdroom met een fantastische Joaquin Phoenix in de hoofdrol. - No One Will Save You
In het kader van onverwachte pareltjes, deze horrorfilm met mooie karakterontwikkeling. Gooide nog net Leave the World Behind uit m’n top 15…
En dan is er inderdaad een lijstje dat er net buiten viel, zoals Leave the World Behind, Spider-Man: Across the Spider-Verse, The Whale, Infinity Pool, War Pony, Maestro en Syk Pike, terwijl All the Beauty and the Bloodshed de beste en meest indrukwekkende documentaire van het jaar was.
En de slechtste
Ook voor de allerslechtste film – die nog bijna ‘gered’ werd door m’n allereerste drive-in-achterin-een-pickup-truck-bioscoopervaring – moet ik terug naar Texas, waar ik in de Stars & Strips Drive-in (wat een naam ja!) een film met tweevoudig Oscar-genomineerde Adam Driver zag. De titel: 65; mijn oordeel: gelukkig was er boven de horizon een vette donderstorm te zien, zo’n 60 kilometer verderop, zodat ik het voorbeeld van meerdere bezoekers af en toe volgde en m’n stoel naar die storm draaide…
On a positive note
Maar zo gaan we 2023 niet uitluiden natuurlijk, met gezeur. Wat gaat 2024 ons brengen? Nou, in elk geval het tweede deel van Villeneuve’s Dune, het geweldig interessant ogende Dream Scenario (met Nic Cage als ‘droomman’), Yorgos Lanthimos’ Poor Things, Challengers (met Zendaya), Civil War (van Alex – Ex Machina, Devs (tv) – Garland), Iron – Zac Efron als WWF-worstelaar – Claw en Joker: Folie à Deux, om maar alvast een film of zes, zeven te noemen die waarschijnlijk volgend jaar in dit lijstje zullen verschijnen. Veel filmplezier..!