Equals (2015)
Voor een sneak in een commerciële bioscoop was deze nieuwe met Kristen Stewart en Nicholas Hoult waarschijnlijk wat te rustig, en voor het bereiken van cultstatus via het filmhuiscircuit vullen makers Drake Doremus (nee, dat is geen Harry Potter-naam) en Nathan Parker eigenlijk net iets teveel in. Ik vond de film namelijk zo intrigerend dat ik veel interessante ‘eigen’ ideeën kreeg over wat het betekent om ‘mens’ te zijn, maar de momenten dat de film van z’n conceptuele bespiegeling afstapt en ‘concreter’ wordt, daarin stelde de film mij lichtjes teleur. Maar daarbij moet ik de film juist ook de credits geven, want zo vaak word ik tijdens een sneak preview niet uitgedaagd. Zou dat iets te maken hebben met ’t feit dat Parker eerder ook het scenario voor Moon schreef?
Het verhaal
Ik schat zo’n 25-30 jaar in de toekomst (dat wordt volgens mij nergens echt concreet geduid) bevinden we ons in een behoorlijk steriele wereld, waar Silas (Hoult) een goede conformerende arbeider is bij Atmos, een wat vaag bedrijf waar hij tekeningen maakt. De mensheid heeft via genetische manipulatie emoties weten te verwijderen uit ons systeem, dus van zaken als liefde en lust heeft niemand meer ‘last’. Daarmee vragen de makers natuurlijk een wat grote ‘willing suspension of disbelief‘, want ik vroeg me direct af: “Zijn onze emoties en empathie niet juist hetgeen ons ‘mens’ maakt..?“.
Maar dit soort uitgangspunten vind ik altijd bijzonder interessant, zeker om dan te zien hoe de makers de wereld zien zonder emoties. Ik vond wel dat er verdomd vaak het werkwoord “willen” gebruikt werd, waar volgens mij in 99% van de gevallen een bepaalde vorm van emotie/gevoel achter schuilgaat. Maar bij grotere filosofische vraagstukken moet je sowieso nooit te snel te concreet worden, dus ik wilde wel meegaan in de tot verwarring leidende ontluikende liefde tussen Silas en Nia (Stewart). Al snel blijkt dat ze beiden aan SOS (‘Switched-On Syndrom‘) lijden: een ziekte die langzaam maar zeker tot emoties leidt, iets wat voor velen overigens in zelfmoord eindigt, omdat ze daarmee totaal verstoten worden uit de maatschappij…
Te aards..?
Ja, als ik er zo weer aan terug denk word ik weer enthousiast, omdat ik graag filosofeer over dit soort zaken. De vergelijking met een film als Gattaca is overigens snel gemaakt, maar zeker ook Parkers eerdere Moon (geregisseerd door Duncan Jones, btw) kwam meerdere keren bij me op. M’n overheersende gedachte echter, zeker na een moment dat in mijn ogen té concreet werd ingevuld (waardoor je dus uit dat filosofische niveau getrokken wordt en direct ook kritischer op die meer basale invullingslaag), was dat ik deze film graag gemaakt had zien worden door iemand als Nacho Vigalondo, de Spaanse regisseur van films als Los cronocrímenes en Extraterrestre: genrefilms die boven het maaiveld uit staken, juist doordat de film niet alles in wil vullen. Nu begrijp ik wel dat veel kijkers die invulling juist wél wenselijk vinden, omdat het anders allemaal ’te vaag’ of zo blijft, maar dat is dan vaak ook het moment dat je merkt dat makers mogelijk een net iets minder interessante boodschap willen vertellen dan jij je in je hoofd mogelijk voorstelt. Makers als Vigalondo en vele anderen (waaronder David Lynch, maar er zijn er velen) hebben vaak net wat meer lef om het juist over te laten aan de interpretatie van jou als kijker. Maar ja: dat gaat vaak rechtstreeks in tegen de risicomijdende (lees: “commerciële”) motivatie van een studio/producent, dus dat mag niet elke jonge maker.
Cast
De casting van deze film is behoorlijk perfect, en op sommige vlakken ook verrassend. Hoult, die je mogelijk kent als Hank/Beast in de nieuwe X-Men-films, of uit Warm Bodies (waarin hij als zombie ook ineens weer liefde ging voelen), heeft de perfecte mimiek die soms totaal leeg lijkt, maar waar ook altijd iets van hoop onder lijkt te schuilen. Stewart is een vette keuze voor een emotieloze vrouw die ineens gevoelens krijgt waar ze maar moeilijk mee om kan gaan (zit daar een Twilight-link?), iets wat ze op pedoseksueel controversieel vlak ook al in Into the Wild liet zien, waarin ze een 15- of 16-jarig meisje speelde die haar ontembare hitsigheid niet echt kon verbergen.
In bijrollen zien we Guy Pearce en Jacki Weaver, twee Australische acteurs die je samen eerder in Animal Kingdom kon zien. Pearce is natuurlijk bekender van o.a. Memento, en hier biedt hij onze helden hulp vanuit onverwachte hoek. Weaver kreeg een Oscarnominatie voor haar rol als ‘oma Smurf’ in Animal Kingdom, om dat twee jaar later ‘gewoon’ over te doen met haar bijrol in David O. Russells Silver Linings Playbook. Wat ik vooral aan wil geven: opvallend dat zulke acteurs in zulke kleine rolletjes te zien zijn, maar mogelijk toont dat wel hoe interessant het scenario door hen gevonden werd..?
Final credits
Want inderdaad: ook al heb ik wel wat kritiek op de invulling en raakte de film me helaas minder diep dan ik tijdens de film ging hopen, interessant was ie wel. Maar mogelijk kan ik m’n wat tweezijdige oordeel wel ondersteunen met het feit dat scenarist Parker dan inderdaad wel het scenario van het geweldige Moon schreef, hij is ook mede-verantwoordelijk voor de verschrikking die Blitz heet (dat compleet vergeetbare Jason Statham-vehikel).
De theorieën die ik tijdens de film in m’n hoofd liet rondgaan waren een stuk interessanter dan bij een film als Transcendence, en daarnaast ziet de film er qua decors, production design en locaties zo strak en goed uit dat ik in m’n aantekeningen het woord “architectuur-porno” schreef. En inderdaad, voor de kenners: er zit behoorlijk wat Tadao Ando-architectuur in de film.
Redelijk interessante en bovengemiddelde film, maar ik verwacht dat ie het in de filmhuizen beter doet dan in een commerciële bioscoop, ondanks de aanwezigheid van ‘lokkers’ als Hoult en vooral Stewart.