Invasion of the Body Snatchers (1978)
Heerlijk om wederom ’n classic te kunnen ontdekken, maar ik had eigenlijk niet verwacht dat deze remake van ’n nog klassiekere film (uit 1956) ook nog eens zulke goed geschreven scènes bevatte dat de film, ondanks het vrij absurde gegeven hoe de snatchers naar onze planeet komen, ook qua geloofwaardigheid enorm spannend is. Daarnaast bevat de film ’n aantal scènes die ik waarschijnlijk nooit meer ga vergeten, was het erg fijn om niet alles spoonfed te krijgen en dus zelf na te mogen denken, heeft regisseur Philip Kaufman met ’n topcast kunnen werken (zowel in hoofd- als cameo-rollen) en ontdekte ik wederom dat het ooit veel normaler was dat ’n grote science-fiction film ook écht iets ‘zei’ over de maatschappij en het tijdsbeeld waarin ie gemaakt werd. En misschien wel ’t beste aan de film is dat ik volgens mij nog aardig veel te ontdekken heb, dus voel je vrij om hieronder jouw mening/reactie te geven…
Het verhaal
Mogelijk juist door die nogal aparte manier waarop het buitenaards leven naar de aarde komt (mogelijk is het minder absurd dan ik hierboven deed voorkomen, btw) is het extra knap hoe hoog het realiteitsgevoel is dat de film weet op te wekken. Als mensen ‘besmet’ worden resulteert dat in de creatie van ’n dubbelganger, maar dit gebeurt tijdens het slapen en daardoor bijna ongemerkt. Al hebben mensen het natuurlijk wel door als hun geliefde of familielid ineens net wat minder emoties toont. Wij als kijker zitten erg dicht op de huid van Matthew Benell (Donald Sutherland), medewerker van het ministerie van Volksgezondheid, zodat we als kijker ook niet echt veel meer informatie krijgen dan Matthew. Natuurlijk weten wij de titel van de film waar we naar kijken, en die biedt natuurlijk nogal wat informatie, maar juist door zo dicht bij Matthew en z’n ‘vrienden’ en collega’s te blijven voel je als kijker de groeiende spanning extra goed, omdat je als kijker ook aardig in het ongewisse blijft. Extra scherp om dan juist zo’n medewerker van Volksgezondheid als hoofdpersoon te volgen, want hij raakt in eerste instantie helemaal niet vanuit z’n werk maar eerder toevallig betrokken bij de hele invasie.
Existentiële thema’s
Zoals de hele invasie eigenlijk ’toevallig’ lijkt te gebeuren, als iets dat langzaam en vrij onopgemerkt de maatschappij binnensluipt. Hierdoor is een link naar meer existentiële thema’s natuurlijk ook best ‘makkelijk’ te maken. Niet dat ze voor de makkelijke weg gekozen hebben, want daarin vindt de film een zeer mooie balans. We zien hoe Bennell steeds meer de controle over z’n omgeving (en z’n eigen vrije wil) verliest, waardoor het op ’n gegeven moment bijna voor te stellen is dat je je dan maar overgeeft aan de gemakkelijkere weg, die van de minste weerstand, geassimileerd in de grote massa…
Cast & cameo’s
Naast een behoorlijk geweldige en zichtbaar genietende Donald Sutherland worden de grotere rollen gespeeld door de mooie Brooke Adams, de altijd weirde Jeff – The Fly, Jurassic Park – Goldblum, Star Treks Leonard Nimoy en Veronica Cartwright, die geheel ‘in traditie’ een klein rolletje speelde in (die mislukte 2007-remake) The Invasion (met Nicole Kidman en Daniel Craig). In deze 1978-versie herkende ik in elk geval namelijk al de hoofdrolspeler uit het origineel uit 1956, Kevin McCarthy, die in ’n belangrijke cameo voorbij komt. Dat ik Don Siegel niet direct herkende als taxichauffeur vergeef ik mezelf wel, want Siegel was natuurlijk vooral bekend als regisseur van het origineel uit ’56, maar hij regisseerde bv. ook het geweldige Dirty Harry. En de laatste acteur die ik op ’n merkwaardige manier voorbij zag komen was Robert Duvall als priester op ’n schommel in één van de eerste scènes. Wat de reden voor zijn (uncredited) aanwezigheid was weet ik zo niet, maar opmerkelijk was ’t wel…
Ik merk dat ik eigenlijk niet al te veel over de film zelf verteld heb, maar dat mag je mooi zelf ontdekken, als je ‘m nog niet gezien hebt. Ik wil ‘m in elk geval zo snel mogelijk op Blu-ray hebben. En waar ik bij veel classics vaak ’t gevoel heb dat je er vooral van geniet als je je kunt verplaatsen in de tijd waarin de film gemaakt is, daar was ik bij Invasion of the Body Snatchers zeer aangenaam verrast dat deze ’78-versie zo ‘hedendaags’ aanvoelde. Als in: als deze film nu gemaakt zou zijn, dan was ie waarschijnlijk net zo succesvol geweest als toen. Deze remake wordt niet voor niets door veel filmbuffs gezien als misschien wel de beste remake ooit, en zeker één van de beste alien invasion-films aller tijden.
En voor zoverre ik er verstand van heb: daar sluit ik me graag bij aan…
Topper. Zo maken ze ze helaas niet meer.
Mooi stukje, Rik. Maakt me blij dat de film goed binnen kwam bij je; because I really love this film.
De reden dat dit een van mijn favoriete remakes allertijden is ligt dieper dan alleen een zeer begaafd regisseur – Philip Kaufman – aan het roer. Het origineel (uit 1955 trouwens… IMDb heeft het zooo vaak fout) is ontstaan in de 50s, toen de 'alien paranoia' ontzettend leefde, met name in Amerika en dus Hollywood. Alle sci-fi classics uit die tijd gaan over 'de buitenaardse wezens komen ons pakken', en meestal letterlijk op destructieve/nucleaire wijze. Deze Amerikaanse sci-fi trend was uiteraard diep geworteld in de angst voor de Russen destijds, en 'de bom'. Russen (of specifieker: communisme) zijn 'de buitenaardse wezens'. De 'roden' die ons (lees: Amerikanen) willen veroveren en leegzuigen; ons ontdoen van onze identiteit. In sommige films was deze angst/aversie voor communisme minder verdoezeld dan anders. Kijk bijvoorbeeld naar 'The Blob' (1958): een ongrijpbare rode massa verovert Amerika, en slokt iedereen op, die alleen maar is tegen te houden met militant geweld. Dus, de 50s staan voor paranoia richting het buitenaardse.
De 70s worden in Hollywood gedefinieerd door paranoia richting de overheid; het systeem; het beest. De 70s gaan over corruptie van binnen uit, met als gevolg individuele paranoia, isolatie en vervreemding. 'Het individu' wordt het meest onder de loep genomen en vereerd in 70s cinema. Dus… deze 50s paranoia in de originele Bodysnatchers-film wordt in de 70s vertaald naar de angst voor het verliezen van individuele identiteit, betekenis en vrijheid. Daarom is de 70s Bodysnatcher-film veel intiemer, en gericht op het individu, met als gevolg vervreemding en isolement. 'Alienation' betekende in de 70s iets anders dan in de 50s.
Omdat deze symbiose tussen de 50s versie en de 70s versie zo magisch werkt, én Philip Kaufman een meester is, én Michael Chapman (Taxi Driver, Raging Bull) achter de camera staat, én de cast perfect klopt… daarom houd ik ontzettend veel van dit obscure meesterwerk.
PS Er is een derde remake (vóór The Invasion dus). En die is van Abel Ferrara. Als je mij goed kent dan weet je hoe waardevol die dan wel niet moet zijn voor mij. :-) Maar, helaas is die versie niet helemaal zuiver. Kaufman wint het.
-Fabe
Jaaaa deze is zo sterk! Uitmuntend camerawerk ook!