Spring Breakers (2012)
Allereerst: ik vond Spring Breakers geweldig tegendraads-lekkere-meiden-over-de-top-trash-vermaak. Daarnaast vraag ik me af hoe hard regisseur Harmony – Gummo – Korine zou lachen als ie mij iets serieus over deze film zag typen, dus hoe ver ik daar in zal gaan hieronder weet ik nog niet. Ook is Spring Breakers nog veel meer dan Project X dé nachtmerrie van iedereen met iets van pedagogische ambities en ook absoluut niet de tienerfilm die enkele meiden gisteren voor mij in de bioscoop dachten dat het was, maar mogelijk het meest opvallende: Spring Breakers lijkt bij vlagen op ’n soort van performance art waarin stiekem heel veel gave kunstvormen samenkomen (denk muziek, camerawerk, choreografie, …).
Maar wil Korine écht iets zeggen over onze samenleving, waarin we steeds meer en ook continu in absolute vrijheid willen leven, misschien wel totdat alles in elkaar stort, of wil hij enkel balanceren op dat gave randje tussen satire en verontrustend realisme? Het antwoord daarop weet ik niet. Wat ik wel weet, is dat het enige dat ik na afloop best hard wilde roepen “SPRING BREAK BITCHES..!” was…
Het verhaal
Zoals je ziet: de film ‘roerde’ me zeker. En dat komt niet door het verhaal, want dat is redelijk bewust erg simpel gehouden. Thematisch gezien ook wel logisch, in elk geval: als scherpe kritiek op onze verrotte decadentie ’n thema is dat Korine aan wil raken in dezen…
Maar de film vertelt het verhaal van ’n viertal meiden dat graag hun voorjaarsvakantie viert zoals dat ooit door MTV ‘groot’ is gemaakt: in ’n Girls Gone Wild-setting. Probleem is echter dat ze te weinig geld hebben, dus besluiten ze om “net als in de film” iets te gaan overvallen. Zo gezegd, in ’n geweldig shot ook zo gedaan en hoppakkee: naar Florida met de bus. Wat volgt is één wilde rit van drank, drugs, blote tieten, seks, zwembaden en nog veel meer drank en drugs, totdat ze worden opgepakt. Maar niet getreurd: de lokale wannabe gangster Alien (James Franco) betaalt hun borgtocht, zeker omdat het vier wel erg fijne meiden zijn natuurlijk. En als blijkt dat enkele van de meiden helemaal niet vies zijn van Aliens criminele activiteiten – mogelijk zelfs wel verder willen gaan dan hij – wordt z’n interesse alleen maar meer gewekt. Wat volgt is ’n reis door de rotte criminele wereld van St. Petersburg, FL.
Heerlijke roes
Vanaf een geluidseffect bij het eerste logo dat aan het begin van de film verscheen wist ik het al: “Dit gaat rellen worden..!“. Knap hoe Korine direct al de juiste sfeer weet neer te zetten, die perfect past bij de alcohol- en drugsgerelateerde roes die ook in de film voorbijkomt. Maar wel een onzekere roes die alle kanten op kan, dus ook de duistere. Maar ook ’n roes die ’n paar keer verrassend gebroken wordt door ’n nuchtere Selena Gomez.
Want dát toont ook één van de vele opvallende zaken aan Spring Breakers: er worden nogal wat tiener-meiden-idolen van hun brave imago verlost. Miss Gomez komt er nog redelijk genadig vanaf, maar High School Musicals Vanessa Hudgens doet vrijwel hetzelfde als wat James Vanderbeek met The Rules of Attraction lukte.
Wat is kunst..?
Vrees niet, zeker gezien ’t performance art-karakter van Spring Breakers ga ik me hier niet aan ’n antwoord hierop wagen. Maar wat me wel opviel, was hoe Korine flink wat kunstvormen op ’n verrassende manier weet samen te voegen. Waar de film nog begint als de natte droom van iedereen die ooit ’n Girls Gone Wild-video op MTV heeft gezien (de hitsige kwajongen in mij kwam ook goed aan z’n trekken ;)), daar gaat Korine natúúrlijk verder. De film toont al direct dat ie qua sound design, camerawerk en montage geheel eigenzinnig wil zijn, wat voor het eerst culmineert in de scène waarin de meiden ’n restaurantje overvallen. De choreografie van die scène is aardig geweldig. Korine wordt hierin overigens geholpen door cameraman Benoît Debie, die eerder met Irréversible en zeker ook Enter the Void al toonde dé man te zijn voor films met héél veel drugs en flink wat ‘verzadigde’ kleuren.
Verder bevat de film onverwacht veel populaire muziek, van The Black Keys tot Nicki Minaj tot miss Spears, die zelfs met twee nummers ‘geëerd’ wordt. De pianoscène aan het strand, waarin Alien ’n mooie ballad inzet waarop de meiden ’n dansje doen, zou volgens ’n vriendin – zelf toevallig performance kunstenaar – zo in ’n museum vertoond of tentoongesteld kunnen worden. Daarnaast werkte Cliff – Drive – Martinez voor de score samen met dubstep-koning Skrillex, dus ook op dat vlak valt de film bovengemiddeld op.
Franco en Korine
James Franco gaat als Alien zó over de top, maar het opmerkelijkste is dat hij er mee weg komt. Na het zien van de trailer dacht ik nog: “Oei, wordt dat wel geloofwaardig?“, maar hij speelt het met zoveel overtuiging dat ik wel kon begrijpen dat die meiden – zeker in de roes waarin ze zitten – door hem aangetrokken werden. Daarnaast wordt Franco nog geflankeerd door de ATL-tweeling. En volgens mij acteren zij helemaal niet, wat gezien hun echte leven ook helemaal niet echt hoeft. Korine was zo geïntrigeerd door de gasten dat hij ze in de film móest hebben, waardoor hij ze pas later aan het verhaal toevoegde. Korine brak zelf overigens ooit door als scenarist van Larry Clarke’s kinderen-en-AIDS-vehikel KIDS. Daarna vestigde hij alle aandacht van cultfilmliefhebbers op zich met Gummo: een film over Amerika’s white-trash waar ik zo bij hoopte dat het allemaal acteurs waren, maar waarbij ik bang was dat er helemaal niet zoveel geacteerd werd. Een beetje zoals nu met die ATL-tweeling…
Final credits
Mogelijk wil Korine ‘ons’ wel tonen dat vrijheid wel wat begrensd mag worden, door juist een vrijheid te tonen die zó ver gaat dat velen het niet meer zullen trekken. En dat is ook kenmerkend voor zijn films, waar die losgeslagen en ‘waarde’-loze jeugd centraal staat. Hij geeft ons als het ware the American Nightmare, wat net zo goed als ’n scherpe en ironische visie van the American Dream gezien kan worden, waarin vrijheid oneindig moet zijn (en door die simpele meiden enkel gedefinieerd wordt als zoveel mogelijk drank en feest?) en alles pas echt naar de klote gaat als alle rationaliteit (zie het vertrek van Gomez’ karakter) verdwenen is.
Of houd ik mezelf voor de gek door teveel te gaan zoeken en moet ik gewoon niet verder gaan dan te stellen dat Spring Breakers een soort van Project X meets KIDS meets MTV’s Girls Gone Wild meets Enter the Void meets Gummo is, maar dan wel met ontzettend veel lekkere chica’s..?