Dawn of the Planet of the Apes (2014)
Dawn of the Planet of the Apes is voor een zomer-blockbuster een stuk interessanter dan je mogelijk denkt, maar in het licht van die Charlton Heston-klassieker uit 1968 toch wel makkelijk, simpel, ‘cool’ en schreeuwerig. Maar toch zie ik met lichte smart uit naar de volgende uit deze franchise. En dat had ik eigenlijk niet na het zien van Rise of the Planet of the Apes…
Het verhaal
De verplichte “Hoe het mis ging met de mensheid in deze apocalyptische film“-montage aan het begin van de film toont hoe een virus – afkomstig van apen (aids-link, anyone?) – de mensheid met zo’n 99% heeft doen afnemen, totdat we ons afvragen of er überhaupt nog wel mensen over zijn. En dat werkt wel, want ik voelde ‘m. Alhoewel die montage niet startte voordat de film opent met een close-up van Caesars ogen tijdens de jacht op wat hert-achtigen. Caesar (wederom voortreffelijk ‘gemotion-captured’ door Andy Serkis) is de chimpansee die we uit Rise of the Planet of the Apes kennen, en die nu een zeer grote groep hypersnel-evoluerende apen in de bossen boven San Francisco leidt.
Al snel in de film komen de apen er echter achter dat er nog wel degelijk mensen leven, als ze in de vorm van Kirk – The New World, The Thin Red Line – Acevedo een nogal angstig en daarmee trigger-happy mens (metafoor voor NRA-liefhebbende Amerikanen, anyone?) tegenkomen. De spanning zit er direct in, en al vrij snel heb je door dat in zowel het menselijke als het apenkamp ‘goed’ en ‘kwaad’ aanwezig is. Dat voelt deels wat lame, zo anderhalve dag later, maar aan de andere kant gaf het mij ook de geweldige fantasie hoe interessant het zou zijn als wij als mensen écht met een andere intelligente diersoort om zouden moeten gaan. Waarschijnlijk loopt dat nog wel slechter af dan in deze film, want zie hoe goed wij als mensen onderling al samenleven…
Moraliteit
Want op dát vlak wil Dawn of the Planet of the Apes wel interessant zijn. Of in elk geval: op dat vlak wil ik dat ie interessant is. Want Reeves, regisseur van o.a. Cloverfield en Let Me In (één van de betere remakes van de laatste tien jaar, hoe overbodig ook), verkent behoorlijk veel raakvlakken met de evolutie van onze menselijke moraliteit. Al vraag ik me af of hij bewust (en/of cynisch?) geen keuze voor een directe link heeft gemaakt. Of mogelijk wil/kan hij niet zo diep gaan dat hij z’n visie hierop toont. Of zou ik ‘m nog een keer moeten kijken?
De film bevat in elk geval flink wat verwijzingen naar onze menselijke geschiedenis, die zeker ‘cool’ waren om erin te stoppen. Maar is het enkel cool, of wil hij meer? Want naast referenties aan totalitaire regimes uit de voorbije eeuw zijn de links naar de indiaanse cultuur vóórdat Columbus langskwam ook nogal voelbaar, evenals aardig wat parallellen met Camerons Avatar (die echter toch een stuk ‘dieper’ lijkt te gaan, if you ask me…).
Cast
Na bijrollen in Public Enemies, Wall Street: Money Never Sleeps, Trust, Texas Killing Fields, Zero Dark Thirty, The Great Gatsby en White House Down viel Jason Clarke mij vooral op in die drooglegging actie-thriller Lawless, maar hier toont hij dat hij een aardige leading man aan het worden is. Mogelijk dat hij daarom in Terrence – The Tree of Life – Malicks Knight of Cups te zien zal zijn, en als John Conner in het vijfde deel in de Terminator-franchise..? Helaas ben én blijf ik geen fan van Keri Russell, die hier z’n nieuwe liefje speelt en voor wat extra drama moet zorgen. Russell komt op mij toch nog altijd over als zo’n ‘zeikding’ waar ik als man graag flink wat afstand van houd. Maar daar laat ik m’n persoonlijke smaak mogelijk wat teveel doorsijpelen…
Zoals ik al zei is Andy Serkis niet alleen de beste motion graphics-acteur aller tijden, hij lijkt ook de ‘digitale mal’ mede gemaakt te hebben. Geef die gast gewoon een oeuvre-Oscar voor al zijn werk op dit gebied. Absurd hoe realistisch de apengezichten er inmiddels uit zien. Opvallend in dit licht is overigens wel dat Maurice, de mannelijke orang-oetan in het verhaal, ‘gespeeld’ wordt door Karin Konoval, inderdaad: een vrouw. En mocht je Clarke’s zoontje in de film ergens van herkennen, dan is dat waarschijnlijk van z’n rol als het zoontje (?) van Viggo Mortensen in The Road.
Kritiek
Toch was ik niet helemaal tevreden met de visuele effecten. De CGI van o.a. Caesar, Blue Eyes en Koba (zeker niet toevallig de bijnaam van Joseph Stalin…) is werkelijk ongelooflijk, waarin vooral veel aandacht is besteed aan de ogen (zijn die wel CGI?). Daarom is het wat jammer dat ik een paar keer wat glitches zag, bijvoorbeeld in de manier waarop een paar paarden omdraaien, of waarop apen neerkomen na een flinke sprong.
Daarnaast heb ik verhaaltechnisch ook wel wat aan te merken, want worden er bijvoorbeeld evolutionair gezien niet wat al te grote stappen gezet? Als in: naast het opzetten van een new age-achtige ‘perfecte’ samenleving schijnen apen toch ook vrij snel geniepigheid en oplichting onder de knie te hebben, en is dat niet wat snel..???
Final credits
Weet je, soms zitten mijn eigen opvattingen me wel eens in de weg bij het kijken van een film. Als de visie van een filmmaker niet echt strookt met de mijne, dan kan ik wel eens moeite hebben om zijn/haar visie te ontdekken. Mogelijk was dat hier ook het geval, maar toch ben ik bang dat Reeves niet veel verder wilde gaan dan puur entertainment bieden met flink wat historische verwijzingen. Toch voelde ik wel de uitdaging om wat verder na te denken over moraliteit e.d., en dat is in zo’n grote blockbuster-film sowieso fijn. Daarbij voelde ik ook nog heel even een link naar die nóg ‘grotere’ klassieker die in 1968 uit kwam. Maar is die link met Kubricks meesterwerk ook vooral ‘cool’ doen?
En krijgen ze in volgende films (die zeker gaan volgen) al die alternatieve verhaallijnen (zoals hier mooi uitgelegd) ooit nog bij elkaar zonder al te rare strapatsen…???