La vie d’Adèle (a.k.a. Blue Is the Warmest Color – 2013)
La vie d’Adèle is inderdaad de prachtige film die misschien wel volledig terecht de Palme d’Or won op het afgelopen Cannes filmfestival (ik zag nog lang niet alle andere genomineerde films, vandaar m’n ’twijfel’), overigens voor het eerst in de geschiedenis uitgereikt aan zowel de regisseur (Abdellatif – La graine et le mulet – Kechiche) als de twee hoofdrolspeelsters Adèle Exarchopoulos en Léa Seydoux. Een geweldig subtiel, rustig en naturel verhaal over een meisje dat ontdekt dat ze op vrouwen valt. Dat alleen zou al een mooie film op kunnen leveren, maar Kechiche weet er ook nog een prachtige schets van de ‘grijsheid’ in relaties doorheen te verweven, waarbij de keuze voor een lesbische relatie misschien wel extra mogelijkheden bood. Maar het is zeker ook een universeel interessant verhaal, want damn: de film raakte me toch nog een stuk harder dan ik had verwacht…
Het verhaal
In feite is het verhaal, gebaseerd op een Franse graphic novel uit 2010, in twee stukken op te splitsen. Het eerste deel gaat over hoe de 17-jarige (?) Adèle (Exarchopoulos) langzaam ontdekt dat ze toch meer op meiden dan op jongens valt. Geweldig subtiel en kwetsbaar zien we alle twijfel op haar gezicht, zeker als blijkt dat homoseksualiteit ook in haar (vrouwelijke) vriendengroep nogal wat heftige emoties oproept. Maar dat eerste deel introduceert Adèle ook bij Emma (Seydoux, die je mogelijk kent uit Midnight in Paris of Mission: Impossible – Ghost Protocol), wat volwassener, een stuk zekerder in haar seksualiteit en de ideale meid om haar in te wijden in de vrouwenliefde.
Het tweede deel gaat over hun relatie, hoe daar scheurtjes in ontstaan, hoe die al dan niet gerepareerd worden, maar vooral ook hoe Adèle zich hierin langzaam ontwikkelt tot de vrouw die ze wil zijn. Want de film heet niet voor niets “Het leven van Adèle“, wat het overigens een beetje raar maakt dat Seydoux als eerste genoemd wordt in de credits. Maar soit…
En ja, de film bevat vrij expliciete seksscènes, waar iedereen met een grammetje preutsheid in zijn of haar lichaam mogelijk aanstoot aan kan nemen. Maar juist doordat de connectie tussen Adèle en Emma op lustniveau zo ongelooflijk sterk is, dat zal Kechiche hebben doen besluiten om alles zo expliciet (en ook vrij opwindend, als ik eerlijk (en eufemistisch) ben) in beeld te brengen. Maar dat is juist niet plat of gratuit, want in mijn ogen overstijgt zo’n geweldige seksuele connectie de banaliteit. En is preutsheid niet meer dan de uiting van een angst dat je bang bent dat iets ’te lekker’ (en daarmee controle-vernaggelend) kan zijn..?
Naturel en universeel
La vie d’Adèle biedt vooral Adèle Exarchopoulos een geweldig podium om op door te breken. Seydoux doet wienig voor haar onder, maar Exarchopoulos’ spel is zó naturel, zó geloofwaardig (en ogenschijnlijk ook zo ‘klein’), dat ik af en toe bijna een documentaire-gevoel kreeg, of me iets van een voyeur voelde in haar leven. En of de uitspraak, dat voor sommige shots wel 100 takes opgenomen zijn, nou een makkelijke overdrijving is weet ik niet, maar dat Kechiche z’n vak erg serieus neemt, dat is wel duidelijk. Ondanks dat er (naderhand) wat onenigheid lijkt te zijn ontstaan tussen de meiden en hun regisseur, de dames krijgen voor hun gedurfde werk en inzet wel een geweldige beloning. Want ze spelen in één van de meest opvallende, mooie, pijnlijke, bij vlagen erg sensuele maar ook lieve films over lesbische liefde. En al voelde ik zojuist een lichte afkeer om het bijvoeglijk naamwoord “lesbische” ervoor te zetten (het is namelijk gewoon een universele film over liefde), die ‘gelijkgeslachtheid’ van de hoofdrolspelers gaf Kechiche wel de mogelijkheid om dat grijze gebied zo prachtig te tonen. Een gebied waarin vrouwen in mijn ogen namelijk ‘beter’ verkeren dan de wat meer oplossingsgerichte man (ik gooi er even een flinke generalisatie tegenaan, dat weet ik). Want in de getoonde relatie durven beide ‘spelers’ juist langer/dieper in dat grijze te blijven hangen, en dat maakt het drama des te beter invoelbaar.
Zeker voor mij althans, want damn, ik dacht dat ik iets toch al wat ‘zwart-witter’ verwerkt had…
Final credits
Maar juist het feit dat de film me zo hard raakte is natuurlijk een gigantisch compliment. Het voelde ook erg fijn om m’n eigen emoties weer wat meer te kunnen plaatsen/relativeren, en als een film zoiets bereikt, dan weet je dat je iets geweldigs hebt gezien.
Ik wist vorige week al dat ik m’n lijstje voor 2013 nog niet op moest stellen, zeker omdat ik deze film nog moest zien en ik verwachtte dat ie m’n top 10 nog wel eens in de war zou kunnen gooien. Nu weet ik nog niet op welke plaats La vie d’Adèle gaat komen, maar in die top 10 dus zeker. Wat een prachtig subtiele film over relaties, liefde, angsten, lust én opgroeien…