Ah-ga-ssi (a.k.a. The Handmaiden – 2016)
De maker van onder andere Oldboy en Stoker komt nu met The Handmaiden (a.k.a. Ah-ga-ssi, een naam waar best grapjes over te maken zijn ja), een prachtige, ingewikkelde, lekkere en ook zeker spannende thriller over een Koreaans meisje, in dienst van een jonge en rijke Japanse meid. Maar waar eigenlijk geen van de hoofdrolspelers te vertrouwen is, heeft Chan-wook Park ook een film gemaakt die jou als kijker wat in verwarring zal brengen, en daarin schuilt de kracht van deze vrij erotische thriller. Want de film gaat over geheimen, waarbij ontluikende en ‘incorrecte’ lusten natuurlijk het ultieme geheim zijn, waar wij als kijker ons mogelijk ook graag aan vergapen. En als ik dat zo typ, voel ik me ineens één van die vieze mannetjes van de boekenclub, die in de film voorkomt. Heerlijk hoe een film je (ook over jezelf) na laat denken…
Het verhaal
Gebaseerd op Sarah Waters’ Victoriaanse roman Fingersmith, heeft Park het verhaal vertaald naar het door Japan bezette Korea van de jaren 30 van de vorige eeuw. We horen Sook-hee (Tae-ri Kim) in voice-over vertellen hoe blij ze is om uitgezonden te worden naar een groot landhuis, waar ze de dienstmeid van de jonge Japanse Lady Hideko (Min-hee Kim) wordt. Langzaam komen we erachter dat Sook-hee bij een clubje oplichters hoort, en via een ingenieus plan doet haar ‘baas’ (Jung-woo Ha) zich voor als graaf Fujiwara die tracht Hideko’s hart te winnen, voordat ze zich laat uithuwelijken aan haar op haar geld beluste oom Kouzuki (Jin-woong Jo). Het is Sook-hee’s taak om Hideko verliefd te laten worden op Fujiwara, maar wat je als kijker vrijwel direct door hebt: de meiden vinden elkaar waarschijnlijk véél interessanter.
Omdat het verhaal in drie delen is opgesplitst zien we in deel II wederom het hele verhaal, maar dan vertelt vanuit Hideko. Ook hierin flink wat bedrog, maar uiteindelijk lijkt die onverwachte chemistry met Sook-hee ook haar plannen wat in de war te gooien. In deel III komen de verschillende verhalen niet alleen samen, maar wordt ook langzaam duidelijk wat Park met deze film wil vertellen. Iets wat niet zo positief is voor mannelijke kijkers, maar velen zullen zich op dat punt waarschijnlijk überhaupt al niet meer voor 100% op de diepere lagen van het verhaal kunnen focussen.
Thematiek
Bij mij liet de film echter een aardig verpletterende indruk achter. Ja, ik zal eerlijk toegeven dat ik ook wel aardig werd afgeleid door de twee elkaar verkennende meiden, maar ik had wel door hoe dit ook wordt ingezet om een soort mannelijke barbaarsheid te introduceren. Want thematisch gezien gaat de film over het contrast tussen die barbaarsheid en vrouwelijke empathie, en hoe ‘mannelijke energie’ op z’n plek gezet dreigt te worden. Terwijl ik dit typ denk ik ineens aan al die ‘boze witte mannen’ die de wereldpolitiek dreigen over te nemen (als ze die al niet domineren), en dan is de film ineens ook nog best urgent (in mijn interpretatie althans). Is een groot deel van de verharding van alle debatten niet een gevolg van het feit dat de witte ‘superioriteit’ in de wereld steeds verder in het nauw komt (en terecht!), en we weten allemaal wat een kat in het nauw doet…
Maar dat even terzijde. Gevoelsmatig en sfeertechnisch vertoont The Handmaiden best wat overeenkomsten met Stoker. En de film bevat ook wel degelijk een inktvis, al komt die er hier wat genadiger vanaf dan in Oldboy. Maar op het moment dat die ten tonele verschijnt heb je wel al wat van Parks sadisme mogen aanschouwen, iets waarmee hij van Oldboy een instant classic maakte. Koppel dat aan die mooie seksuele ontluiking, die ook stap voor stap en vrij voorzichtig getoond wordt, en je krijgt een combinatie die mij in elk geval op meerdere vlakken ‘raakte’. Als je dan ook nog merkt hoe positief verwarrend die inner voices werken (soms hoor je hun gedachten), dan is het mogelijk maar goed dat ik al die Koreaans-Japanse nuances gemist heb, want die schijnen dus ook nog een extra (spannings)laag in het verhaal te leggen. Zeker in een film die ook draait om omgangsvormen, culturele identiteit, overheersing en ongelijkheid, zal zo’n ’taalspel’ waarschijnlijk nog wel wat toevoegen ja…
Cast
Langzaam maar zeker wordt eigenlijk pas duidelijk hoe goed die Tae-ri Kim speelde, want ze moet nogal wat verschillende rollen spelen. En ook rollen in rollen, wat overigens de andere acteurs ook moeten. Het is namelijk van belang dat je in de verschillende verhalen meegezogen wordt door karakters die in een ander deel van de film mogelijk helemaal niet likeable zijn, waarmee jouw loyaliteit als kijker ook in twijfel getrokken wordt. Daarvoor is wel wat acteergeweld nodig, al moet ik wel zo ‘cultureel eerlijk’ zijn dat ik Aziatische gezichtsuitdrukkingen mogelijk niet allemaal volledig op waarde kan schatten. Enige die af en toe tegen het karikaturale aan zat (iets wat ik bij Aziatische films wel vaker denk/voel, wat dus waarschijnlijk net zo goed met mijn westerse conventies te maken heeft), was Jin-woong Jo als oom Kouzuki, compleet met hyperwilde wenkbrauwen…
Final credits
Ja, naast een voorbeeld van hoe geweldig mysterieus een ‘plotpuzzel’ óók kan zijn, gaat deze wel verder dan enkel zo’n rationele uitdaging. Thematisch gezien voelde ik dus wel wat urgentie, naast heerlijk vermaak en zeker ook erotische spanning. Daarnaast bevat de film heerlijke naaistreken, moet je inderdaad je hoofd echt wel gebruiken om alles te begrijpen, en krijg je ook nog een masterclass in Aziatische (erotische) literatuur. En dan blijkt eens te meer dat seks waarschijnlijk de meest universele handeling ter wereld is (en geld het meest door mannen begeerde goedje..?).