Stoker (2013)
Park Chan-wook, die in 2003 wereldwijd aardig wat (cult)volgers kreeg door ’t geweldig lompe Oldboy, komt nu met ’n film die waarschijnlijk net zoveel controverse oproept. Niet doordat ik me emotioneel écht betrokken voelde bij het verhaal en ik ook nog niet zeker weet hoe ‘goed’ ik de film vond, maar ik was de gehele film wel erg geïntrigeerd, alsof ik ’n wat ongemakkelijk college volgde over de (duistere kant van de) menselijke psyche. Daarin kun je inderdaad aardig wat links leggen met Hitchcock, van letterlijke verwijzingen tot thematische overeenkomsten.
En alleen daarom is deze film natuurlijk al veel meer dan de moeite waard…
Het verhaal
Op India’s 18e verjaardag overlijdt haar vader (Dermot Mulroney) in ’n auto-ongeluk. Op de begrafenis ontmoet ze oom Charlie (zie Hitchcocks Shadow of a Doubt), een oom die schijnbaar z’n hele leven over de wereld reisde en nu ineens in haar leven opduikt. Maar India (Mia Wasikowska) is een wat apart meisje. Ze heeft ’n vrij ongewone interesse in alles wat met de dood te maken heeft, en als blijkt dat oom Charlie (Matthew Goode) mogelijk ’n verborgen agenda erop nahoudt, wordt haar interesse in hem alsmaar groter. Tot groot ongenoegen overigens van mama Evelyn (Nicole Kidman), die op haar beurt weer iets te graag geniet van Charlie’s aanwezigheid in het immense landhuis van de familie…
Hitchcock-links
Shadow of a Doubt noemde ik eerder al, maar daarnaast bevat de film ook wel wat verwijzingen naar bv. Psycho. En ik denk dat mr. Hitchcock ook wel geïntrigeerd zou zijn door de manier waarop Chan-wook het best grove geweld combineert met de seksuele ontluiking van India, alhoewel dat bij de meeste mensen in de zaal toch ook een wat ongemakkelijk gevoel opriep. Ik moet echter eerlijk zeggen dat de film door die scène in de douche ineens nóg interessanter werd. Want juist ook het feit dat je lang in het ongewisse blijft of India nou een held of ’n monster aan het worden is, dat draagt bij aan dat ongemakkelijke gevoel waarvan ik weet dat het veel mensen tegen de haren in zal strijken. Ik kon m’n ogen echter niet van het scherm houden…
Het oproepen van dat ongemakkelijke gevoel is overigens ’n bewuste keuze van Chan-wook. Ook het opmerkelijke sound design (denk aan het kraken van de schaal van ’n ei), de muziek (met o.a. twee nummers van Philip Glass) en het aparte gegeven dat de vier Amerikaanse karakters door drie Australiërs en één Brit worden gespeeld, versterkt dat wat rare gevoel. Daarnaast ziet de film er geweldig uit (ik denk nu zowel aan The Tree of Life als aan Melancholia, btw), en die mooie beelden contrasteren ook bewust met het duistere dat zich langzaam in India lijkt te manifesteren. En mogelijk dat Chan-wook die wat kunstmatige sfeer oproept om de film juist meer als studiemateriaal te kunnen neerzetten, als in: door die kunstmatigheid durf je als kijker mogelijk eerder mee te gaan in de duisterheid, omdat de film zich afspeelt in ’n wereld die toch vrijwel niemand écht kent, waardoor het minder ‘eng’ is om mee te gaan…?
Final credits
Ik ben er nog niet helemaal over uit of Stoker nu een lesje in hogeschool-filmmaken is (o.a. over de (seksuele) kracht van vrouwen), of toch ’n lichte tegenvaller waar ik teveel achter zoek, maar dat het iets geheel anders is dan Chan-wooks eerdere Oldboy, that’s for sure. Daarnaast zorgt de Hitchcock-link ervoor dat ik graag napraat met echte Hitchcock-fans, want ook de rol van Nicole Kidman deed me bijvoorbeeld wat aan The Birds denken, alhoewel de rol vooral ook opvalt doordat Kidman oprecht onzeker lijkt over haar eigen aantrekkelijkheid en de concurrentie die ze hierin begint te voelen van haar dochter. Zowel Kidman als Wasikowska passen overigens perfect in hun rol, net zoals Matthew Goode in de rol van mogelijk sinistere oom. Goed dat eerste keus Colin Firth uiteindelijk niet kon. Opvallend is trouwens het hele kleine rolletje van regisseur Harmony – Gummo, Spring Breakers – Korine.
Als afsluiter: ik las in ’n interview dat Chan-wook graag het onlangs verschenen Hitchcock had willen maken. Na het zien van Stoker ben ik ontzettend benieuwd naar wat hij daar van had weten te maken, zeker omdat hij met Stoker toont z’n eigen duisterheid niet uit de weg te gaan in z’n werk. Daarom denk ik dat hij Hitchcocks’ eigen ‘psychoness‘ interessanter verfilmd zou hebben dan Sacha Gervasi durfde, of kon…
En om nog terug te komen op Stoker, waarom zouden India en Charlie toch dezelfde achternaam hebben als de schrijver van het beroemde boek over die beruchte Transsylvaniër..?