It’s a Wonderful Life (1946)
Misschien dat ’t contrast met Stake Land niet groter kán zijn, maar ik durf direct te beweren dat It’s a Wonderful Life de beste Kerstfilm aller tijden is..! Maar daarmee doe ik deze prachtige film van Frank Capra misschien nog wel te kort, want met een cynische blik kun je deze film nu ook nog eens in een heel ander daglicht zien. En niks geen oubolligheid: de film is enkele keren ook onverwacht feisty.
Ja, ik weet niet echt een juiste vertaling voor ‘feisty’. Ik bedoel ermee dat de film ook wel spannend is, met dialogen die nu nog altijd iets van sensualiteit hebben. Als ik een beeld voor ogen haal van mijn redelijk streng gelovige opa en oma, en bedenk dat zij in de tijd dat deze film gemaakt werd ongeveer mijn leeftijd hadden, dan kan ik maar moeilijk voorstellen dat zij deze film toen gewaardeerd hebben. Opmerkelijk is overigens ook dat deze film toen weliswaar vijf Oscarnominaties binnensleepte, maar niet echt een commercieel succes was. Toen de film in het ‘public domain’ terechtkwam (een status waarin de auteursrechten zijn vervallen, en de film dus gratis vertoond en zelfs aangepast mag worden), kreeg ie pas z’n status van échte Kerstfilm, want toen kwam hij elk jaar gewoon op TV. Helaas leverde die publieke-domeinstatus ook een ingekleurde versie op, die ik gelukkig niet heb gezien…
It’s a Wonderful Life is een beetje een omgekeerde Scrooged/Christmas Carol-film. Waar die films een slechterik tot inkeer laten komen toont It’s a Wonderful Life juist de wanhoop van een ‘goeierik’, die door een tweedeklas engel wordt getoond hoe waardevol z’n leven is geweest. En daarmee voorkomt de engel een zelfmoord.
James Stewart speelt George Bailey, zoon van een succesvol zakenman met een spaar- en leenbank. George wil echter de wereld gaan verkennen, maar telkens als hij letterlijk op het punt staat te vertrekken gebeurt er iets, waardoor hij ’t stadje Bedford Falls maar niet kán verlaten. Uiteindelijk is hij de grote baas van het bedrijf, vader van een aantal lieve kids en getrouwd met de zeer aantrekkelijke Donna Reed. De broer van z’n vader is echter een sul, die op Kerstavond een astronomisch bedrag verliest, waardoor het bedrijf in één keer op instorten staat. In combinatie met z’n niet-uitgekomen jeugddroom is dit teveel voor George, en niet veel later vindt hij zichzelf vrij vervaarlijk terug op een brug over een snelstromende rivier…
Nee, meer ga ik ook niet vertellen over deze fantastische klassieker. Zoals ik al zei was ik erg verrast door de vrij gewaagde dialogen, maar voelde ik ‘m ook keihard toen de film uiteindelijk z’n einde naderde. Capra, die net als Stewart net terug was van de Tweede Wereldoorlog, wilde eigenlijk een film maken over goede normen en waarden, en hoe die juist van een gewone man een ‘held’ kunnen maken. De film was nooit echt als Kerstfilm bedoeld, maar achteraf gezien paste het natuurlijk wel gewoon erg goed. Toen Capra in de jaren 70 werd gevraagd of er nog altijd mogelijkheden waren om dit soort films te maken, antwoordde hij met “Well, if there aren’t, we might as well give up.”
En omdat we nog half in de Kerstsfeer hangen zal ik hier niet cynisch op reageren.
Kijk deze film, als je ‘m nog nooit gezien hebt. Hij is inderdaad geweldig om met de familie te kijken, maar de film zit zo fijn in elkaar dat de boodschap het hele jaar door goed over zal komen. Zorg er wel voor dat je de originele zwart-wit versie ziet, want ook James Stewarts reactie op het inkleuren van de film is vermeldenswaardig: “I tried to look at the colorized version, but I had to switch it off–it made me feel sick.”
Oh ja, misschien ben ik wat karig qua argumenten waarom deze zo goed is. Dat doe ik deels omdat ik ’t geweldig vond deze film te ontdekken zonder dat ik echt iets wist vooraf. Maar laat ik eindigen met het vermelden dat deze film geheel terecht op nummer 30 staat in IMDb’s top 250 aller tijden.