Videodrome (1983)
Eindelijk heb ik deze ‘classic’ gezien..! Man o man, wat een ongelooflijk interessante maar ook weerzinwekkende film is Videodrome van David Cronenberg. Volgens mij kun je de film op zo’n 80 verschillende manieren uitleggen, en dat is een groot compliment. Het grootste compliment voor deze film is echter dat er nog nooit een remake van gemaakt is…
Videodrome vertelt het verhaal van Max Renn, misschien wel de beste rol van James Woods ooit. Hij is eigenaar van een obscuur tv-station dat vooral de extreme geweld- en pornografie-doelgroep bedient. Hij zoekt via satellieten de ether af naar subversieve en grove beelden, die hij dan graag uitzendt. Inderdaad: hoe visionair Cronenberg in deze film uit 1983 ook was, het Internet kon hij niet voorzien. Neemt niet weg dat zijn visie misschien nog wel meer van toepassing is op onze huidige on-line wereld dan op de TV-wereld begin jaren 80.
Films van Cronenberg gaan volgens mij altijd over personages die worstelen met hun verborgen verlangens of oerdriften, of juist op zoek gaan naar de mogelijkheden van een wereld zonder (morele) grenzen. Met Videodrome doet hij precies dat, en ergens is het gegeven – dat mensen die eenmaal in aanraking zijn gekomen met het ‘videodrome-signaal’ ‘veranderen’ – misschien wel gelijk aan het kijken van de film. Want zoals ik al zei: hoewel de film weerzinwekkend (grof, lomp en bij vlagen zeer ongemakkelijk) is, is ie ook gruwelijk interessant en kun je ‘m niet afzetten.
Alhoewel: als je écht ‘bang’ bent van je eigen weggestopte driften en emoties, en deze film die angst juist naar boven haalt, dan kan ik me voorstellen dat je je zó ongemakkelijk gaat voelen dat je ‘m daarom niet af wilt (of durft te) kijken. Maar, dat is dan jouw gemis (zowel letterlijk als figuurlijk)…
Okay, terug naar het verhaal. Max raakt steeds dieper verstrikt in deze obscure wereld, en het is al vrij snel duidelijk dat hij niet ongeschonden uit de strijd zal komen. Onderweg komt hij nog een radio-vrouw tegen die hem eerst verafschuwt, maar ook al snel geïntrigeerd door ‘m raakt, en hem later voorbijstreeft in haar zoektocht naar het morbide en extreme. Deze rol wordt gespeeld door Blondie’s Deborah Harry, en ik kan me niet voorstellen hoe erotisch ik haar rol zou hebben gevonden als ik in 1983 al aan het puberen was geweest ;). Ze speelt haar rol compleet vrij, en dat moet voor haar toenmalige mannelijke fans al reden genoeg zijn geweest om deze film te kijken…
Maar: in de eerste alinea had ik het over het gelukkige ontbreken van een remake van deze film. Ten eerste is de visie van Cronenberg nog altijd gruwelijk actueel, dus een remake is volledig overbodig (open deur, anyone?). Daarnaast zullen ook weinig filmmakers dit durven te wagen, wetende dat ze vrijwel zeker nooit zo’n geweldige film kunnen maken. En de regisseurs die dat misschien zouden kunnen, zijn zo authentiek van zichzelf dat ze het überhaupt niet zullen willen, verwacht ik.
Kijk deze film als je ‘m nog nooit gezien hebt. Of kijk ‘m nog een keer, en voel hoe hij in deze tijd nog altijd interessant en actueel is. Ik ga ‘m zeker nog een keer kijken. Niet alleen omdat ik afgelopen zaterdag wat moe was, maar ik weet zeker dat deze film na vijf keer kijken nóg altijd interessant zal zijn. Maar één tip: ‘open your mind’ voordat je ‘m aanzet…
Ik heb deze film voor het eerst gezien toen ik een jaar of 12 was, de film was toen dus een paar jaar oud. Ik keek ‘m met mijn broer (een jaar jonger) op een zaterdagmiddag.Hoewel mijn vader alleen flarden had gezien in het voorbij lopen, moesten we de film afzetten omdat onze zusjes er anders nachtmerries van zouden krijgen (dat had ik tot dan nog nooit gehoord!). Toen we dat niet snel genoeg deden, heeft hij de video uit de speler gehaald en met een karatetrap de band in stukken gebroken. Natuurlijk waren we niet voor één gat te vangen, dus ik heb de spoelen gewoon in een andere video gezet en de film (later) afgekeken.
Briljant is hij, inderdaad erg actueel. Helemaal leeggesampled door de Franse electronica-artiest Jérôme Nougaillon (Propergol, Wrong Number, Cosmos Enthrope, Sea Green Series, enz.) die sowieso graag filmsamples gebruikt om zijn donkere muziek nog donkerder te maken. Hij heeft zelfs een label compilatie uitgeracht onder de titel “A Reassuring Voice On The Television” ook een verwijzing naar deze film. Qua sfeer komt de muziek ook aardig in de richting van deze film, een sfeer zoals ik ‘m graag heb: smerig, duister en lekker vaag.
Mocht je ‘m ook nog niet gezien hebben, kijk ook eens Cronenburg’s andere meesterwerk “Naked Lunch”. Iéts minder donker, maar wel zeker zo vaag.
“The television screen is the retina of the mind’s eye. Therefore, the television screen is part of the physical structure of the brain. Therefore, whatever appears in the television screen emerges as raw experience for those who watch it. Therefore, television is reality, and reality is less than television.”
Zoals ik al zei, onlangs weer alle films van Cronenberg gekeken. Hij is echt een meester. Uniek in vorm en inhoud… stijl. Interessante parallellen met DePalma, Lynch en Roeg, maar volledig eigenzinnig en puur. Voor mij persoonlijk één van de weinig filmmakers zonder flaw of zwakke schakel in hun gehele oeuvre. Ik hou van zijn algehele ontwikkeling en levenslijn, van Shivers t/m Eastern Promises. Hij wordt zowel verafschuwt als geprezen mbt z’n ‘verwijdering’ van zijn zogenaamde ‘body horror’ films. Vanaf Dead Ringers (’87) werden zijn films juist steeds interessanter en dieper. En ook duidelijk classier – wat hem door horror-fans dus wordt kwalijk genomen. Videodrome (’82) is voor mij de vintage Cronenberg film, omdat hij alles heeft. De ‘body horror’, de poezie en diepgang, de stijl, en het mooiste verhaal. Dit was zijn eerste karakterschets (in een Cronenberg wereld). En, de juiste cast en timing (1982, niet 1983 zoals IMDb waarschijnlijk zegt; dat is het jaar van The Dead Zone).
Maar toch… de Croneberg film die ik het meest bewonder om zijn stijl, poezie en essentie is veel… obscuurder, en esoterisch: Crash (’96). Love that film!
-Fabe