Avatar: Fire and Ash (2025)
Yes, ik kwam een stuk vrolijker de IMAX-zaal uitgelopen dan na afloop van het tweede deel, hoeveel dit ook (deels) een herhaling van zetten bleek te zijn. Qua verhaal val je namelijk ergens in, en zonder duidelijke sturing naar waar dit grootse verhaal heen zou moeten gaan, zou dit dus net zo goed deel 14 als deel 3 kunnen zijn.
Ja, daarin zit een duidelijk bedoelde kritiek op Avatar: Fire and Ash als film, maar doordat Cameron de verhouding met Eywa (de ‘god’ van de Navi) weer wat meer centreert, voelde het weer iets interessanter. Dat is (nog) lang niet zo prikkelend als het in mijn ogen superieure eerste deel, dus je moet dit derde deel gewoon zien als een ontzettend goed gemaakte en geweldig uitziende ‘attractie’. Beetje zoals Scorsese ooit klaagde dat ‘Hollywood’ steeds meer pretpark-rides lijkt te willen maken…
Het verhaal
Het gezin van marinier-turned-Navi Jake Sully (Sam Worthington) is nog altijd in rouw vanwege de dood van zoonlief, iets waar andere zoon Lo’ak (Britain – Ready Player One – Dalton) zich – terecht of niet? – schuldig om voelt. Niet dat hem dat weerhoudt van weer tegen alle regels van hun gastheren in te gaan, waarbij hij ook de dochter van hun gastheer ‘corrumpeert’. Dat resulteert in het verbannen van zo’n walvisachtige, aan de vooravond van een of andere ‘kalvermoment’, waarop al die walvisachtigen bij elkaar komen voor een ceremonie.
In een parallelle verhaallijn hebben we echter al gezien dat dode-marinier-turned-Navi Quaritch (Stephen – Don’t Breathe – Lang) z’n jacht op Sully niet heeft opgegeven, en gelijktijdig z’n zoon Spider (Jack – Freaky Tales – Champion) terug wil halen. Die is namelijk steeds meer onderdeel van Sully’s gezin aan het worden, al blijft dat benodigde masker maar lastig natuurlijk…
Omdat het schijnbaar te gevaarlijk wordt, besluiten Sully en Neytiri (Zoe – Colombiana – Saldaña) dat Spider beter (met een handelsvloot) naar een veiliger plek gebracht wordt, en om ietwat onduidelijke redenen besluit het hele gezin met de handelsvloot mee te gaan, om het afscheid nog wat uit te stellen. Als die vloot echter wordt aangevallen door weer een andere groep agressieve Navi (a.k.a. projecteer nog meer westers-koloniaal-strijddenken op andere culturen James!), onder leiding van de mysterieus-sexy Varang (Oona – Game of Thrones (tv), kleindochter van Charlie – Chaplin), dan wordt het plot wel dikker, maar zorgt het er verhaaltechnisch ook voor dat je beseft dat je alleen visueel naar een geweldige film zit te kijken…
Productie-Oscarwaardig
De nieuwe Oscar voor Best Casting is al een vooruitgang, maar ik zou ook een Oscar voor Best Production willen. Technisch en visueel is deze Avatar namelijk het beste wat er te vinden is momenteel (en voor het aankomende jaar, verwacht ik), dus daar mag zo’n project best de credits voor krijgen. Althans: superioriteit op dat vlak lijkt ook Camerons voornaamste drijfveer, aangezien de deel-2-verhaal-teleurstelling hier niet ‘vergoed’ wordt. Sterker nog: door het ontbreken van een duidelijke structuur, zou dit verhaal net zo goed in Avatar 14 of 122 verteld kunnen worden. Ergens kun je dat ‘goed praten’ door te stellen dat je dus direct weer in Camerons Pandora-wereld ondergedompeld wordt, en dat je het bijna als een eigen Avatar Cinematic Universe moet gaan zien, maar wat is daar op cinema-vlak echt interessant aan?
Nogmaals: het ziet er werkelijk geweldig uit allemaal, en zelfs de 3D-bril zat me eigenlijk nooit in de weg, maar ik zei vooraf gekscherend dat ik naar de Efteling ging, waar ik normaliter enkel heen ga omdat m’n neefjes en nichtjes dat jaarlijks willen. En ja: de Efteling ziet er ook fantastisch uit, biedt meer dan genoeg vermaak, maar het is ook wat anders dan een interessant bezoek aan iets als een museum, waar je iets van kunt leren. Want dát kan film ook zijn, en in mijn ogen: de betere films zijn dat ook (en soms letterlijk, zoals bij The Mastermind bv.)
Cast & crew
Er is aardig wat content verschenen waarin de cast praat over hoe ze de verschillende blauwe karakters tot leven hebben gebracht, waarbij Chaplins aanpak de meeste aandacht krijgt. Ze is ook eigenlijk het enige noemenswaardige nieuwe karakter in dit derde deel, en de manier waarop ze bijvoorbeeld het loopje van Varang heeft ‘vormgegeven’ – veel meer met de heup dan met de borst vooruit lopend – dat toont wel hoe serieus deze productie is aangepakt. Dat ik mede door deze content ook zat te wachten op een ogenschijnlijk ‘geile scène’ die nooit echt kwam, dat deed me even twijfelen aan m’n geheugen, maar ik verwacht dat ‘men’ die scène tussen Quaritch en Varang bedoelde (zie still hierboven ook, want waar lijkt haar tent-ingang toch op?), die samen zeker een interessant koppel vormden. De manier waarop zij hem wat masochistisch bejegend en met z’n eigen bloed insmeert, dat was wel een hoogtepuntje ja. Voor een beschrijving van de acteerprestaties van de overige acteurs verwijs ik je graag terug naar m’n recensies van deel 2 of 1.
Mijn grootste ‘kritiek’ op deze franchise komt misschien wel doordat ik het eerste deel zo geweldig vond. Daarin liet Cameron me iets voelen wat ik ook voel als ik boeken van Native American antropologen lees, dat er culturen zijn die een mogelijk interessant alternatief bieden voor onze overheersende Westers-neoliberale cultuur, en dat niet zo gruwelijk schadelijk is voor de toekomst van onze planeet. Waardoor ik tijdens dit derde deel ook al zat te fantaseren over hoe de wereld zou zijn geworden, als we de natuur niet als ‘bedreigend’ waren gaan zien. Want in de Joods-Christelijke, mythische ontstaansgeschiedenis zijn ‘we’ gestraft door de natuur (door het eten van de appel), waardoor we een beetje een anti-natuur-cultuur hebben ontwikkeld, of in elk geval een wereld waarin die natuur bedwongen ‘moet’ worden. Wat voor velen ook weer het excuus is om haar maar leef te roven. En ja, hints naar iets van kritiek op ons Westerse denken zit er nog altijd wel in, maar na deel 1 hoopte ik dat Cameron met z’n volgende delen nog meer kon intrigeren…
Final credits
Maar nee, dat lukte met het tweede deel al niet, dus om dat nu weer ‘op’ de rails te krijgen, dat was ook een onmogelijke wens mijnerzijds. Maar toch: de plotlijn van ‘dochter’ Kiri (Sigourney Weaver) blijft wel wat mysterieuze openingen houden hoor, en dat wordt in dit deel dus weer ietwat interessanter.
Maar nu ben ik wel behoorlijk aan het zoeken, dus mogelijk laat ik het er gewoon bij: als je achterover geblazen wilt worden door pracht en praal, dan is Avatar: Fire and Ash meer dan voldoende. Als je de beste film van het jaar wilt zien, dan kijk je natuurlijk een andere film. En welke dat van afgelopen jaar voor mij was, dat moet ik snel gaan uitvogelen, want dat wil ik voordat het nieuwe jaar begint ook nog online zetten…