Nuevo orden (a.k.a. New Order – 2020)
Damn, dit Mexicaans misdaaddrama biedt een niet-oordelende maar ook cynische, dystopische blik op hoe economische ongelijkheid kan leiden tot mega-lomp ‘frustraties eruit gooiend’ geweld. Ik kreeg zelfs een paar keer zo’n naar nachtmerrie-gevoel; dat je écht vreest dat het niet meer goed komt, en enkel erger kan worden voor de betrokkenen.
Een beetje een mix van het Duitse The Edukators (2004) en het Braziliaanse Bacurau (2019), met een klein vleugje V for Vendetta (2005). Al valt hier vooral ook de grootsheid van de productie op, want hoe regisseur Michel – Chronic – Franco het voor elkaar heeft gekregen half Mexico-Stad (?) ogenschijnlijk plat te kunnen leggen, beats me…
Het verhaal
De film opent met een panning shot langs een aantal al dan niet ontblote lijken, waarvan velen ook onder de groene verf zitten. Nadat we wat (luxe) meubilair kapot gegooid zien worden, gaan we echter een paar uur of dagen terug in de tijd, en zijn we op het huwelijksfeest van de rijke Marianne (Naian González Norvind) en Alan (Dario Yazbek Bernal (Gael García’s halfbroer)). Naast de formele begroetingen van de gasten, zien we – lichtelijk á la Gosford Park – ook hoe het (meer inheemse) personeel in de keuken hard aan het werk is om het feest in goede banen te leiden. Marianne’s moeder Rebeca (Lisa – Nacho Libre – Owen) ontdekt dat er groen water uit de kraan komt, maar ondanks dat dit maar kort duurt, verhoogt dit wel direct de spanning. Zeker tijdens zo’n upper class-feestje, waar alles natuurlijk perfect moet verlopen.
Als oud-werknemer Rolando (Eligio Meléndez) ineens op de stoep staat met een hulpvraag, wordt hij initieel redelijk geholpen door Rebeca, maar Marianne’s broer Daniel (Diego – Terminator: Dark Fate – Boneta) toont daarin meer ‘rijkeluislompheid’. Dit trekt de wannabe progressive Marianne echter niet, en samen met hulpje Cristian (Fernando Cuautle) verlaat ze het feest om Rolando en z’n vrouw te helpen (zie still hieronder). Onderweg komen ze echter tal van versperringen tegen, en al snel blijkt eerdergenoemde groene verf bij een grote volksopstand te horen.
Als het huwelijksfeest ruw wordt verstoord door opstandelingen, lijkt Marianne’s beslissing om even weg te gaan voor haar erg goed uit te pakken. Maar dan zijn we nog niet halverwege het verhaal…
Strak cynisme én wappie-proof?
Ja, qua ‘strakheid’: de film duurt nog geen anderhalf uur, terwijl de impact best wel episch is (in mijn beleving duurde de film ook een stuk langer). En ook cynisch dus, of zelfs nihilistisch, want ik verliet de zaal redelijk verbouwereerd. Niet zo in de war als na Twelve Monkeys, maar daar herinnerde die verbouwereerdheid me wel lichtelijk aan. Heb naderhand ook aan meerdere mensen trachten uit te leggen waardoor dit kwam, maar echt een eenduidig verhaal had ik niet. Misschien wel doordat beide kanten in deze volksopstand zowel als slachtoffer en als dader worden neergezet. En een makkelijke, ‘soul smoothing‘ resolutie krijg je ook niet echt. Als in: ik bleef met best wat vragen achter, waarbij ik eigenlijk enkel nihilistische antwoorden kon bedenken.
Daarnaast is de titulaire nieuwe orde die ontstaat er een van werkvergunningen en puntensystemen (#ziejewelwappieshebbengelijk), waarbij ik ook direct dacht: “Als dit door die opstandelingen allemaal is opgezet, dan zat er wel een voorbereiding bij waar elke regering in de hele wereld een voorbeeld aan kan nemen, want het lijkt bijna Black Mirror-achtig (of in elk geval te) goed uitgedacht!” En dat maakt het ook wel weer net iets makkelijker om wat afstand van het verhaal te nemen, waardoor de impact ook weer iets afgezwakt wordt. Maar als ze dit wel 100% ‘kloppend’ hadden gekregen, dan zouden tal van mensen de zaal wel eens aardig depressief kunnen verlaten…
Cast & crew
Buiten de halfbroer (én moeder!) van Gael García Bernal (en Boneto, die dus schijnbaar in een Terminator-film zat) bevat de film vooral acteurs die waarschijnlijk in Mexico hun sporen wel verdiend hebben, maar mij totaal onbekend waren. Iets wat overigens helemaal niet in de weg zit hoor, maar daardoor (?) sprong er voor mij ook niemand bovenuit. Naian González Norvind lijkt als Marianne de hoofdrol te spelen, en zij lijdt uiteindelijk ook wel het hardste/meeste in de film, dus haar ‘acteerboog’ wordt het meeste getest. Waarin ze, wat mij betreft, volledig geloofwaardig blijft…
Misschien wel het knapste aan Franco’s regie is hoe je onder alles wel een extra spanningslaag voelt. Nu had ik een shot uit de trailer wel continu in m’n hoofd – waarbij de feestgasten een richting opkijken die wij als kijkers niet direct te zien krijgen – dus mogelijk beïnvloedde dat mijn spanningsbeleving ook wel al wat (dat is ook de reden dat ik van ‘belangrijke’ films dus liever geen trailers zie). En de grootsheid van de productie valt dus écht op: niet alleen qua opzet van dat feest, maar zeker ook hoe het lijkt alsof hij dus een hele stad tot z’n beschikking had. Denk aan compleet lege straten met enkel rotzooi, lijken, uitgebrande auto’s, en een verdwaalde ambulance die voorbij komt gezoefd…
Final credits
En dat maakt de film nogal hard en lomp, met talloze heftige scènes die je bijna Game of Thrones-achtig van je bioscoopstoel kunnen schoppen. Waarmee ik bedoel, dat je je het beste niet al teveel kunt vereenzelvigen met zelfs de best belangrijke karakters in de film, want om elke hoek, en ook bij iedere vorm van ‘hulp’, kan de dood in het volgende shot zitten.
Waarmee Neuvo orden dus een vrij oordeelloos relaas vertelt over wat er kan gebeuren, als door enorme welvaartongelijkheid onze ‘beschaving’ begint te barsten, en er allereerst enorm veel frustratie uitpuilt. Om vervolgens over te gaan in een politiestaat, waarbij je totaal niet weet waar nou precies de macht ligt en/of wie het gevaarlijkste is.
Brrrrrrrrrr, niet voor tere zieltjes…