Lore (2012)
Lore stond terecht op de shortlist voor Best Foreign Language Film bij de afgelopen Oscars, en ondanks dat de film geen nominatie kreeg, was ik uiteindelijk zó onder de indruk dat de film in m’n hoofd alsmaar indrukwekkender wordt. Misschien wel vergelijkbaar met hoe ik de film beleefde, want ik kwam er best lastig in, maar langzaam ontvouwde dit prachtig geschoten naoorlogse homeriaanse coming-of-age-verhaal, over kinderen van fervente SS’ers op een tocht dwars door Duitsland, zich tot ’n steeds intrigerendere film, waarbij m’n geduld uiteindelijk stevig beloond werd…
Het verhaal
Zoals ik al zei: in het kort gaat de film over ’n groepje kinderen van hoge SS’ers die direct na de oorlog door het verwoeste Duitsland trekken, vanuit het Zwarte Woud in het zuiden naar hun oma ten noorden van Hamburg. De titulaire Lore is als tiener de oudste van vijf kinderen, dus de zorgen over haar zusje, tweelingbroertjes en baby-broertje rusten op haar schouders. Zeker als hun moeder zich moet gaan melden bij de Geallieerden, terwijl het lot van hun vader hen volledig onbekend is…
En daar kom ik direct bij één van de sterkere punten van de film, iets wat voor sommigen misschien juist tegenovergesteld werkt. De camera volgt Lore namelijk vrij dicht op de huid, en omdat zij niet echt weet wat er gebeurt, krijgen wij ook geen extra uitleggerige achtergrondinformatie. Onderweg komen ze in contact met Thomas, een Joodse overlevende die hen om één of andere reden wil helpen op hun overlevingstocht, en van hem horen ze wel wat, maar doordat kinderen mogelijk het makkelijkst te indoctrineren waren door het fascistische regime (en in dit geval dus ook door hun eigen ouders), lukt het Lore maar niet om zonder afschuw naar Thomas te kijken en zijn informatie serieus te nemen. Prachtig, erg knap, pijnlijk én gedurfd hoe de Australische regisseuse Cate Shortland deze gevolgen van Hitlers indoctrinatie en propagandamachine schijnbaar zonder oordeel neerzet.
Bukowski..?
En dat krijgt nog ’n extra laag doordat Lore ook de leeftijd heeft om ‘seksueel te ontluiken’. Want ze weet helemaal niet hoe ze om moet gaan met de rauwe aantrekkingskracht die ze óók voelt richting Thomas. En mede door dat rauwe randje moest ik ook twee seconden aan Marco Ferreri’s Tales of Ordinary Madness denken, aan de manier waarop Charles Serking (lees “Charles Bukowski”, op wiens boek die film gebaseerd is) met zijn lust omgaat. Maar ik verwacht dat die link voor velen onduidelijk en voor mogelijk nog meer mensen wat vergezocht is.
Fijngevoeligheid
Misschien wel doordat het allemaal zo subtiel gebracht wordt moest ik er dus wel even in komen. En dat had waarschijnlijk ook wel te maken met de afschuw die ik voelde bij het zien van de ontzettende luxe waarin een SS-familie aan het eind van de Tweede Wereldoorlog nog woonde. Naarmate Lore en haar broertjes en zusje verder van hun voormalig leven af komen te staan ging ik echter ook meer mee in haar reis, hoe pijnlijk haar aangeleerde/geïndoctrineerde afkeer tegen Joden ook blijft. Maar juist door die fijngevoeligheid maakte Lore’s ‘openbaring’ erg veel indruk. Een gevaar van die subtiliteit kan ook zijn dat je het daardoor juist helemaal mist, maar in mijn hoofd wordt het nog altijd ‘mooier’. Al begrijp ik het ook dat er nog altijd genoeg mensen zullen zijn die nog altijd geen sympathie op willen of kunnen brengen voor de kinderen van zulke fervente Hitler-aanhangers. Het was ook best eng om te zien hoe verscheurd dat land net na de oorlog nog was, want velen bleken in het geheim nog altijd sterk in hun overtuigingen dat Hitler wél die begenadigde leider was. Zo goed werkte zijn propaganda dus.
Final credits
Ik snap wel dat sommigen een vergelijking maken met Winter’s Bone, maar denk dat die door Jennifer Lawrence’ geweldige spel nog wel wat meer indruk op mij maakte, ook al was die (ook) wat meer plotgedreven dan deze film. En Lore zal volgens mij ook nog wel even nasudderen. Natuurlijk kwam Haneke’s Das Weisse Band ook ’n paar keer in gedachten voorbij. Waar die zwart-wit film de kids toonde die uiteindelijk uit zouden groeien tot de generatie achter de gruwelijke Holocaust, daar toont Lore de generatie die om moest zien te gaan met de gevolgen hiervan, en daardoor – alhoewel in veel mindere mate natuurlijk – ook slachtoffer was van die verschrikkelijke oorlog.
En het feit dat ik in dezen nog altijd erg zorgvuldig m’n woorden wil kiezen toont misschien wel precies het belang van ’n film als Lore…
Had de film uiteraard al bij de diverse releaselijsten zien staan.Ben hem naar aanleiding van je recensie gaan kijken in de Plaza Futura, ondanks dat ik een 100% Eindhovenaar ben was dit mijn eerste bezoek aan dit theater.Het publiek was wat anders als ik in de bios ben gewend maar overduidelijk wel echte filmliefhebers.De film was buitengewoon boeiend en gaf een beeld hoe de eerste periode na de tweede wereldoorlog in Duitsland was en zeker voor de familie van een hoger geplaatste SS Officier.
Lore word in een snel tempo volwassen in een verwoest land waar velen om overleven vechten.
Ook ontdekt ze de waarheid over haar vader (spoiler alert) die ipv een Oostfront veteraan een veel duisterder verleden heeft.
Thanx voor de recensie!