Het Bombardement (2012)
Best opmerkelijk dat het grootste ‘probleem’ van Het Bombardement helemaal niet het acteren van zanger Jan Smit is. Ik gaf ‘m vooraf zelfs ’t voordeel van de twijfel, want waarom zou hij het niet kunnen? Maar het rare is: na afloop van deze film weet je nog altijd niet of hij het nou wel of niet kan. Mogelijk dat zijn gebrek aan talent ervoor heeft gezorgd dat regisseur Ate de Jong heel bewust bij niemand in de cast op het acteren heeft gelet, want buiten Mike Weerts (en Monic Hendrickx) valt al het acteerwerk ontzettend tegen. Maar naast die opmerkelijke regiekeuze (?) is het vooral het scenario dat van Het Bombardement gewoon ’n slechte film maakt. Had Paul Ruven na Gangsterboys nóg niet door dat zijn “gouden succesformule” om films te maken (zie z’n boek Het geheim van Hollywood) klinkklare bullshit is? Of dat híj die formule in elk geval niet met succes weet toe te passen..?
Of wacht, is het eigenlijk ’n kinderfilm?
Het verhaal
Qua exposé lijken de schrijvers namelijk gedacht te hebben dat ze het verhaal dubbel en dwars extra uit moesten leggen. Nu hoorde ik van producent San Fu Maltha dat rondom de film ook ’n educatief lesprogramma is opgezet, dus mogelijk dat je je als volwassen kijker daarom nogal beledigd voelt als de bejaarde Vincent (Jan Smit speelt de jonge Vincent) in het nu terugkijkt op de gebeurtenissen in mei 1940, en dat als ’n soort opa begint voor te dragen. En eigenlijk maakt dat me op meerdere manieren pissig. Ten eerste omdat ik me als kijker dus beledigd voel, maar als je in de aftiteling ziet hoeveel mensen (vooral Rotterdammers, verwacht ik) ’n bijdrage hebben geleverd aan de film, dan voel ik ook bijna medelijden met deze mensen. Okay: in de openingsshots zie je dat Rotterdam waarschijnlijk wel de meest filmische skyline van ons land heeft, maar dat Het Bombardement Rotterdammers trotser zal maken op hun stad, of hen zal helpen bij ’n eventueel nog noodzakelijke verwerking van iets: ik vrees van niet. Zeker ook omdat je ná die eerste minuut, waarin Rotterdam dus aardig indrukwekkend wordt getoond, zo’n anderhalf uur door ’n romantische verhaal – overigens bijna letterlijk gekopieerd uit Titanic – moet zien te komen tot je (uit)eindelijk zo’n acht minuten kunt kijken naar niet al te indrukwekkende ontploffingen. Want helaas: dat wachten zal ook sensatiebeluste kijkers niet echt bevredigen, want daarvoor hangt er gemakshalve erg veel rook en stof in de lucht, zodat het niet opvalt dat alle ontploffingen e.d. in ’n Hongaars dorp zijn gefilmd…
Maar wacht: ik vergeet iets over het verhaal te vertellen. Vincent (Smit) is ’n jongen uit Utrecht die naar Rotterdam komt om te boksen om zo ’n ticket te bemachtigen op de Holland-Amerika Lijn, vooral omdat z’n broer Chris (Weerts) ’n longaandoening heeft en enkel in New York geopereerd kan worden. Later wordt Vincents motivatie wel wat beter uitgewerkt, maar niet voordat hij Eva (Roos van Erkel) heeft ontmoet, ’n Duitse meid met Rotterdamse moeder (Hendrickx) die in het hotel komt logeren waar Vincent toevallig één van z’n baantjes heeft. Eva is verloofd met Dirk (Pieter Van der Sman), je weet wel: het Billy Zane-karakter uit Titanic. Het zal je niet verbazen dat hij slinkse plannen heeft, en in Vincent eerst ’n onderkruipsel ziet, totdat hij bemerkt dat Eva geheel volgens formule toch wel erg geïnteresseerd raakt in hem.
Spoilers’R’Us
Nóg ’n reden waarom ik wat pissig ben, is dat er toch flink wat potentie in het verhaal zat (ik zal ook eerlijk toegeven dat er één scène in de film zit die me wel ietsjes raakte). Ik ga over ’n paar regels overigens flink wat spoilen, dus mogelijk moet je nu stoppen met lezen, mocht je de film toch nog willen zien.
Ik zal rustig beginnen, want zo was ik nogal verbaasd toen Eva ineens talent bleek te hebben als bokstrainer, en ook toen Vincent ineens ’n specialist bleek in de omgang met iemand met ’t syndroom van Down. Niet dat dit niet kan, maar zie hoe ik twee keer “ineens” typte, waarmee ik aan wil geven dat er van die veel te makkelijke sprongen in ’t verhaal zitten, wat mij in elk geval continu ’t gevoel gaf dat alles wat afgeraffeld is.
Bang voor écht drama?
Qua drama was er zeker wel wat mogelijk, en hier volgt ’t échte spoilen! Vincents moeder is namelijk ooit overleden omdat Vincent met ’n sigaret in z’n mond in bed in slaap viel, en in de reddingspoging liep z’n broer Chris dus die longaandoening op, waarvoor ze naar New York moeten. Dan, tegen het einde van de film, weet Dirk Eva in z’n schuilkelder te trekken, waarna Vincent met Chris en de familie van Eva op ’n boot richting Londen vertrekt. Maar dan ‘wint’ de liefde natuurlijk, zwemt hij terug naar de kade, en juist door deze actie gaat enkele minuten later ook Eva dood (zeg niet dat ik je niet gewaarschuwd heb). Uiteindelijk is het dus ook indirect zijn schuld dat z’n geliefde overlijdt, net als bij z’n moeder. En dáár zit pas echt drama!
Maar helaas, daar durfde de schrijvers zich natuurlijk niet aan te wagen, want dan was het ’n veel langere film geworden die ’n stuk lastiger te schrijven was. En mogelijk had dat ook niet in Ruvens’ succesformule gepast. Maar past zo’n voorlezende opa, die alles in voice-over aan ons vertelt alsof we ’n stel kleuters zijn, daar dan wél in..?