You Don’t Know Jack (2010)
Misschien is het wel het beste om gewoon puur de film te bespreken, en de ongelooflijk sterke acteerprestatie van Al Pacino als Dr. Jack Kevorkian te benoemen, dan dat ik me waag aan een bespreking van de idealen waar Kevorkian voor staat. Ik heb namelijk het geluk dat ik nooit een familielid of goede vriend heb gehad die aan het eind van zijn/haar leven zo aan het lijden was, dat de vraag om euthanasie ter sprake kwam. En als iedereen die dat geluk met mij deelt er dan ook eens niet over zou oordelen (of het oordeel van een paus of andere religieuze leider niet met oogkleppen op zou volgen), dan zou er flink wat minder lijden in de wereld zijn…
Het geweldige aan You Don’t Know Jack is dat ieder mens met een hart Kevorkians beweegredenen zal begrijpen. Hij is van mening dat het zo lang mogelijk in leven houden van iemand die ontzettend lijdt, of het uitzetten van de machines, waardoor je dus verhongert en/of uitdroogt en/of stikt, veel gruwelijker is dan iemands laatste wens inwilligen door te helpen bij zijn of haar eigen suïcide. En de mensen die hier tegen zijn, zijn óf verblind door een religie waarin ze een god vrezen, of ze hebben dus het geluk het niet in hun eigen omgeving meegemaakt te hebben. Ik vond de film vooral ook aangrijpend omdat ik precies zo’n gesprek ooit met m’n moeder heb gehad, waarin ik vertelde dat haar stemgedrag op een christelijke ‘midden’-partij (die tegen euthanasie is) er mede voor zorgde dat ze daarmee mensen de mogelijkheid tot het eindigen van het lijden van een dierbare wegnam, maar dat dus puur deed vanuit haar eigen (gelukkige) gebrek aan ervaring met zo’n situatie.
Shit, het is dus vrijwel ondoenlijk om hier niet over deze grotere zaken te praten. Terwijl ik hier de film wil recenseren. Regisseur Barry Levinson, die je kent van o.a. Rain Man, Wag the Dog, Good Morning, Vietnam en recentelijker van What Just Happened, heeft een film gemaakt die vrijwel niemand onberoerd zal laten. Niet dat hij Kevorkian met een ongenuanceerde film de hemel in prijst, want ook de kritiek op zijn praktijken komt duidelijk aan bod, maar de manier waarop hij de mensen met de wens naar euthanasie in beeld brengt is zo aangrijpend, dat Kevorkians voormalig advocaat (en latere gouverneur) gelijk had toen hij tegen Kevorkian zei dat het filmen van deze wens zijn ‘golden ticket’ in de rechtbank zou zijn. Misschien de enige manier om de film nog meer te nuanceren zou het interviewen van de paus zijn, om ook de tegenstanders van euthanasie aan bod te laten komen. Maar ik denk dat ook de paus geraakt zou worden door de video-opnames die Kevorkian van z’n patiënten maakte…
De grootste teleurstelling van You Don’t Know Jack heeft niks met de film zelf te maken: het is een HBO- en dus TV-film. Hierdoor doet de film wel mee bij de Golden Globe-, SAG- en Emmy-awards – waar Al Pacino dan ook glorieus de prijzen voor beste acteur won – maar krijgt de film dus niet de in mijn ogen verdiende aandacht, omdat ie niet ‘eligible’ is voor de Oscars. Een paar jaar geleden had Geoffrey Rush hetzelfde met z’n rol als Peter Sellers in The Life and Death of Peter Sellers, wat ook een geweldige film was.
Net voor het schrijven van deze recensie Googlede (?) ik Jack Kevorkian, en ik schrok bijna van de gelijkenis tussen Kevorkian en Pacino in deze film. Naast de fysieke gelijkenis speelt Pacino misschien ook wel één van z’n beste rollen, en dat zegt wel wat. Er zitten zoveel lagen in de rol dat ik niet zou weten waar te beginnen met het beschrijven ervan. In een interview met Kevorkian op Fox News (!) – http://www.youtube.com/watch?v=uVHM-vrP9u4&NR=1 – zegt hij letterlijk: “They made Al Pacino look more like me than I look like me…“. Overigens moet je dat interview mogelijk pas kijken ná het zien van de film, want ook ik was vóór het zien van You Don’t Know Jack wel degelijk beïnvloed door het (negatieve) beeld van Dr. Death, dat ook in onze media zo geschetst werd.
En wat ben ik blij dat ik nu beter geïnformeerd ben. Ergens deed Kevorkian me ook denken aan een andere held van me, Bill Hicks, wanneer hij het over het gebrek aan vrijheid heeft, vastgelegd in (Amerikaanse) wetten.
Ondanks dat ik het nog eens niet heb gehad over de geweldige bijrollen van John Goodman, Susan Sarandon en Brenda Vaccaro, hoop ik dat wel al duidelijk is dat deze film niet-te-missen is…