Petite maman (2021)
Sow, wat een mooie, ‘kleine’, maar intrigerende film is deze nieuwste van Céline – Tomboy, Portrait de la jeune fille en feu – Sciamma. Met een lengte van 72 minuten lijkt het slechts een ’tussendoortje’, maar die korte speelduur doet niks af aan de rijkgevulde thematiek. Over liefde en (on)begrip tussen moeders en dochters, maar dan wel op een realistisch-fantasierijke manier vertelt. Terwijl die fantasie voor de hoofdkarakters heerlijk fearless wordt geaccepteerd…
Het verhaal
De film begint met een achtjarige Nelly (Joséphine Sanz), die superschattig afscheid neemt van de bewoners van het verzorgingshuis/hospice waar haar oma kortgeleden haar laatste adem uitblies. Even later vertrekt Nelly met haar moeder Marion (Nina – Camille – Meurisse) en vader (Stéphane Varupenne) naar Marions ouderlijk huis, want dat is nu onbewoond en moet leeggeruimd worden voor de verkoop.
Als het voor moeder allemaal wat te zwaar wordt, blijven pa en dochter alleen achter, en terwijl pa alle grote spullen gaat inpakken, struint de jonge Nelly de omliggende bossen af. Exact de bossen waar haar moeder tijdens haar niet zo onbezorgde jeugd in wegvluchtte, bijvoorbeeld om een coole hut te bouwen. En laat Nelly daar al snel een jonge meisje (Gabrielle Sanz) tegenkomen, dat ’toevallig’ een hut aan het bouwen is. Ze worden al snel vrienden, en als Nelly’s nieuwe vriendinnetje vertelt dat ze Marion heet en ze in bijna exact eenzelfde huis als dat van Nelly’s oma woont, dan doet dat onze hersenen wel wat kraken. Terwijl die meiden zijn vooral bezig met het genieten en uitdiepen van hun vriendschap…
Dromen door de tijd…
Moet nu ineens aan de vorige week onverwacht overleden Jean-Marc – Dallas Buyers Club, Wild – Vallée denken, en dan met name aan zijn Café de Flore, waarin Vallée ook vrij creatief speelt met meerdere tijdlijnen. Want dat er in Nelly’s en Marions samenlopende levens een tijdanomalie ‘gebeurt’, daarvoor lijkt bij deze film amper een “spoiler alert” nodig. Iets dat versterkt wordt door de natuurlijke manier waarop de twee jonge meiden zelf met deze onmogelijkheid (qua tijdlogica) omgaan. Okay, ze praten er dan wel niet met de volwassenen in hun leven over, maar het is niet zo dat Nelly deze jongere versie van haar moeder enkel in haar hoofd beleeft. Ze spelen bij elkaar in huis, ontmoeten elkaars respectievelijke moeder/oma en vader/man, maar uiteindelijk gaat deze film natuurlijk helemaal niet over iets wetenschappelijks als tijdreizen. Denk meer aan de ‘droom’ die mogelijk elke dochter wel heeft, waarin ze zich afvraagt wie haar moeder is, wat haar dromen zijn/waren, en of ze daar ook ‘vrienden’ mee kan worden. Waarin de eindscène het geheel ook mooi rond maakt…
Cast & crew
Dat de twee meiden zo heerlijk samen kunnen spelen is natuurlijk niet zo verwonderlijk, omdat je als kijker ook wel direct ziet dat ze door een tweeling gespeeld worden. Vooral de scène waarin ze samen pannenkoeken aan het bakken zijn zal zeker iedere ouder met een enorme glimlach achterlaten. Maar het knappe zit ‘m vooral in hoe ‘puur’ en onbevreesd ze met elkaar omgaan, terwijl ik me als ‘rationele kijker’ toch wel wat liet afleiden door het ‘moeten’ accepteren van de onmogelijkheid van hun ontmoeting (dus mogelijk is mijn opmerken van dat pure juist een soort van omgekeerde projectie..?). De overige rollen in de film zijn eigenlijk zo klein, dat ze wat lastig te beoordelen zijn. Maar mogelijk is het feit, dat ze juist niet opvielen, ook wel weer een compliment inzake de natuurlijkheid van het spel?
Sciamma maakte vorig jaar nogal veel indruk in de filmhuizen met Portrait de la jeune fille en feu (ook schreef ze mee aan onder andere het Oscargenomineerde My Life as a Zucchini), die al veel te lang op m’n kijklijstje staat. Ik las zojuist ergens hoe ze het vaak voor elkaar krijgt om de “intellectual noise of adulthood” uit haar films te verbannen, iets wat inderdaad perfect past bij mijn hierboven beschreven ‘afleidingsgevoel’. Daarnaast geeft ze ook geen verklaring voor het feit dat Nelly haar moeder op haar eigen leeftijd tegen komt in de bossen, en door daar juist van weg te blijven, blijft het zowel mysterieus als bijna logisch. Mede ook, omdat Sciamma het hele verhaal vertelt vanuit Nelly’s gezichtspunt. En volgens mij kun je hierin nog tal van subtiliteiten meer vinden, mocht je daarnaar op zoek willen.
Final credits
Ik vind deze ‘openheid’ (van het niet alles willen verklaren) juist tot de magie van het geweldige filmmedium behoren, dus ik hoef het niet allemaal kloppend te krijgen in mijn hoofd. Juist dat ongrijpbare geeft de film ook iets dromerigs, en dat voelt allemaal ‘kloppend’ aan…
Toch zal deze film echt niet voor iedereen zijn, want daarvoor is deze kleine vertelling waarschijnlijk veel te rustig. Ik zag ‘m overigens in twee etappes – wat mogelijk het enige voordeel kan zijn van thuiskijkabonnementen ten opzichte van de bioscoop – al raad ik dat bij zo’n korte film, die het juist ook van de sfeer moet hebben, niet echt aan. Al was het weer vrij makkelijk ‘instappen’ hoor, in Nelly’s onschuldige, zoekende wereld…