Deepwater Horizon (2016)
Peter – Lone Survivor, Battleship – Berg heeft een zeer energieke en spannende film gemaakt over de grootste milieuramp uit de Amerikaanse geschiedenis, en daarin is hij wel lichtjes scherp over de veroorzakers van dit alles, maar laat hij enkele van de grootste k..tebedrijven wel buiten schot. En daardoor vraag ik me af of ik nou blij moet zijn met deze film, of ‘m juist extra kritisch moet beoordelen. Want een beetje kritiek informeert het grote publiek dan wel wat over hoe dit één van de treffendste voorbeelden is hoe winst oneindig veel treden hoger op een ladder wordt geplaatst dan het milieu, maar het ontbreken van échte scherpte haalt ook alle wind uit de zeilen van potentiële film- of documentairemakers die wel nog de echte schuldigen aan zouden willen wijzen.
Maar inderdaad: voor een Hollywoodfilm is ie goed gemaakt en moet ik mogelijk ook niet zeuren?
Het verhaal
We horen in de openingsscène de verklaringen die Mike Williams aan een Senaatscommissie gaf, na afloop van deze grote milieuramp. Je weet dus ook direct dat als deze Williams (gespeeld door Mark Wahlberg) dramatisch afscheid neemt van z’n vrouw (Kate Hudson) om weer voor drie weken naar het ‘voorbereidingsplatform’ van Transocean in de Golf van Mexico te gaan, dat hij het wel zal gaan overleven. Mensen die het nieuws hebben gevolgd zullen zich die ramp met dat BP-platform nog wel herinneren, dus dat er iets gruwelijk mis zal gaan tijdens deze film, dat is wel al duidelijk.
Langzaam worden meerdere mensen op het platform geïntroduceerd, zoals de baas van de operatie Mr. Jimmy (Kurt Russell), die samen met Andrea (Gina Rodriguez) en wat hoge piefen van BP in een helikopter naar het platform worden gebracht. De productie van het platform ligt namelijk al 43 dagen achter op schema, wat ook de reden is dat de nogal ‘groottandige’ Vidrine (John Malkovich) maar blijft pushen. Tests worden makkelijk overgeslagen of omzeild, waardoor na flink veel onderzoek naderhand bleek dat er nogal wat partijen minder belang hechtten aan veiligheid dan aan hun portemonnee. En één van de grootste namen in dezen wordt dus totaal buiten de film gehouden, terwijl enkele andere partijen door de makers juist wél vrij duidelijk op hun verantwoordelijkheid worden gewezen.
Maar qua verhaal wordt er dus langzaam opgebouwd naar de onvermijdelijke climax, waarin met lekker maar goed chaotisch camerawerk en strakke montage de paniek op dat platform duidelijk wordt, waarin onze Mike de rol van held van het verhaal vrij naturel op z’n schouders neemt.
Geloofwaardig, maar toch…
Ja, daarin excelleert de film wel, in hoe geloofwaardig de karakters neergezet worden, zonder iets van borstklopperij. Verwacht dus geen overdreven Amerikaans patriottisme (dat feit alleen al maakt deze film de moeite waard hoor, ondanks m’n kritiek hieronder), maar karakters waarmee je je graag wilt identificeren, juist omdat ze zo ‘gewoon’ zijn. Alle technische termen die zonder uitleg gebezigd worden geven je ook het gevoel een weinig gefilterde kijk op hun werk te krijgen, en ook dat helpt wel bij de identificatie. En daardoor ga je qua spanning ook goed mee met vooral Wahlbergs karakter.
Toch had de film voor mij dus echt minstens 10x scherper gemogen. De scène waarin het personeel van het platform het nummer For The Love of Money (van de O’Jays) aanhaalt toont dat regisseur Berg zeker wel wát kritisch is, maar door het totaal niet ingaan op de nasleep van deze ramp lijkt hij toch wel iets minder geïnteresseerd in een échte boodschap, buiten die van het heldendom van Williams c.s. Zo wordt bijvoorbeeld de naam van Halliburton, waar warmonger Dick Cheney ooit CEO van was, nergens genoemd, terwijl het toch BP, Transocean en Halliburton waren die voor het Congress getuigden en daar elkaar overal de schuld van gaven. In Deepwater Horizon komt Halliburton er echter zo genadig vanaf dat ze nog eens niet genoemd worden (in contrast met hoe hier in het geweldige eerste seizoen van TV-serie The Newsroom wel op ingegaan wordt), terwijl ze uiteindelijk toch meer dan 1 miljard aan boete hebben moeten betalen in een rechtszaak naar aanleiding van deze ramp…
Crew & cast
Nu kan ik me voorstellen dat het qua nuance vrij ondoenlijk was om alle partijen te benoemen, maar het viel me wel op dat bijvoorbeeld een bedrijf als Schlumberger zeer expliciet genoemd wordt. De complotdenker in mij zet dan wat vraagtekens bij het té overduidelijk benoemen van één van Halliburtons real life concurrenten, terwijl ze zelf buiten schot blijven. En dan kan Peter Berg, die jij waarschijnlijk vooral als acteur kent uit bijvoorbeeld Cop Land of Collateral, nog zo graag (lichte) aandacht geven aan de kapitalistische motieven die tot deze ramp leidden, het lijkt toch alsof bij het schrijven van het script niet volledig onafhankelijk gewerkt werd (of durfde te worden?). Mocht je overigens willen weten waarom ik zo kritisch ben op zo’n bedrijf, kijk hier dan Why We Fight maar eens, waarin duidelijk uiteengezet wordt dat er juist oorlog wordt gevoerd doordat er door sommige bedrijven gruwelijk veel geld aan verdiend wordt. En je raadt nu natuurlijk allang welk bedrijf daar ook duidelijk in naar voren komt, en ook hoe dat ze zoveel geld kunnen verdienen.
Okay, genoeg politieke kanttekeningen, laat ik het eens over de topcast hebben. Want naast Wahlberg, die perfect in die rol van zelfverzekerde maar nietsvermoedende blue collar-werker past, zijn ook Russell en Malkovich fijn op dreef. Malkovich hoeft natuurlijk niet veel te acteren om een gluiperige rol neer te zetten, en hier is het contrast tussen z’n hardheid als manager en z’n slapheid als mens-in-nood goed duidelijk neergezet. Bij Russells rol kun je makkelijk voelen dat het zo’n kerel is die met de beste bedoelingen in die branche terecht is gekomen en nooit vraagtekens daarbij gezet heeft, zoals het overgrote deel van de westerse bevolking (mezelf inclusief overigens) natuurlijk ook lange tijd als makke schapen achter de fossiele brandstofindustrie aangehuppeld heeft. Verder vielen Dylan – The Maze Runner – O’Brien en Gina Rodriguez mij redelijk op, hoe klein hun rolletjes ook waren…
Final credits
Ja, Berg heeft de energie van Lone Survivor meegenomen naar de set van Deepwater Horizon, waar hij de water-CGI van het monsterlijke Battleship nu gelukkig wél bevredigend in kon zetten. Daarmee heeft hij een strak-geproduceerde, snel-geknipte en zeker spannende film gemaakt. Maar toch is het opmerkelijk dat hij dus lang niet volledig is in z’n kritische boodschap, plus dat het ietwat happy end toch wel in schril contrast staat met de enorme milieuschade die op dat moment pas langzaam duidelijk werd.
Al met al vind ik het goed dat zo’n onderwerp weer wat aandacht krijgt, maar ik verwacht toch dat er een aantal bedrijven erg blij zal zijn met deze film; precies de bedrijven die ik juist scherper aangepakt had zien worden. Maar ja, dat media en studio’s natuurlijk niet onafhankelijk zijn in zulke gevallen, dat is waarschijnlijk wel bekend. Het zorgde er helaas wel voor dat deze film me met een wat dubbel gevoel achterliet…