Lucky (2017)
Of Harry Dean Stanton ‘wist’ dat hij twee weken voor de release van deze film zou sterven weet ik niet, maar wat een prachtige lofrede/eerbetoon aan één van de beste acteurs aller tijden is Lucky mede daardoor geworden zeg. Over een stoere atheïst die aan ’t eind van z’n leven toch wel angstig lijkt te worden vanwege het onvermijdbare einde, maar er ook achter komt dat er aardig wat mensen om hem geven. Waardoor hij die angst ook weet te overwinnen, onder andere door prachtige inzichten als “Realism is accepting the situation as it is…” en talloze mooi overpeinzingen van de andere karakters in dit regiedebuut van acteur John Carroll – Fargo, The Founder – Lynch.
Nee, hij is geen familie van David Lynch, die overigens wel als één van Stantons vrienden in deze film te zien is, net als Ed Begley Jr., Tom Skerritt en Ron Livingston. Maar het is toch vooral Harry Dean Stanton zelf die van Lucky een prachtige en passende afsluiter van z’n immens indrukwekkende carrière maakt…
Het verhaal
Lucky (Stanton) woont nog op zichzelf aan de rand van een klein stadje in de woestijn van Arizona. Z’n dagelijkse routine start met een sigaret en wat yoga-oefeningen, waarna hij koffie gaat drinken in de lokale diner. Voordat ie weer naar huis gaat om spelprogramma’s op TV te kijken, haalt ie z’n melk en sigaretten bij de latina-winkeleigenaresse Bibi (Bertila – Brooklyn Nine-Nine – Damas), terwijl hij ’s avonds van z’n Bloody Maria’s geniet in de bar van Elaine (Beth – No Country for Old Men, Little Miss Sunshine – Grant). Z’n hele leven lijkt dus een duidelijk ritme te hebben, waar Lucky op z’n 89e nog met stevige pas doorheen stapt.
Maar dan ineens valt ie een keer zomaar om. Een bezoekje aan z’n huisarts (Ed Begley Jr. in een erg leuke scène) levert vooral verbazing op hoe zo’n kerel die zo oud is en zoveel rookt überhaupt nog kán leven – “If it could’ve killed you, it would’ve already…” – maar er (b)lijkt toch niks aan de hand. Langzaam maar zeker beseft Lucky echter wel dat ook zijn leven eindig is, iets waar hij initieel nog erg kwaad om wordt, vooral als hij de lokale verzekeringsagent Bobby (Ron – Office Space, The End of the Tour – Livingston) z’n beste vriend Howard (David Lynch) een testament ziet aansmeren. Maar dat besef, dat hij moet accepteren dat het einde nadert, dat ‘opent’ de wat stugge Lucky ook steeds meer, wat niet alleen een paar prachtige scènes oplevert die tonen dat Lucky helemaal niet zo’n stoere buitenstaander is, maar Stanton ook een laatste keer laat tonen wat een ongelooflijk getalenteerd artiest hij is (en nu dus was).
Accepteren wat is…
Omdat er aan de oppervlakte/plottechnisch zeer weinig gebeurt, zullen mensen die conventionele en/of commerciële films gewend zijn, deze Lucky waarschijnlijk maar saai vinden, vrees ik. Maar als ik zou dramatiseren, dan vind ik dat bijna ontbreken van een plot thematisch gezien juist enorm goed passen. Het leven van Lucky lijkt ook niet zoveel spannends meer voor te stellen, maar dat houdt totaal niet in dat er in zijn hoofd niet nog altijd ontzettend veel gebeurt. Uit de enorm rustige dialogen blijkt echter een nieuwsgierigheid naar en/of inzicht in het leven, waar velen het waarschijnlijk ook in hun dagelijkse leven veel te druk voor denken te moeten hebben. Maar ook alle andere karakters spreken nogal ‘uitgesproken’ serieus, waar ik wel even aan moest wennen. Totdat David Lynch een pleidooi hield over zijn liefde voor z’n weggelopen ‘landschildpad’; toen was ik totaal om. Echt zo’n scène die ook zo in het fantastische Twin Peaks: The Return had gepast, waarin Stanton vorig jaar gelukkig ook nog te zien was.
Cast
Achteraf lijkt alles aan Lucky wel bedoeld als eerbetoon aan Stanton. Zo zit ook z’n eigen prachtige mondharmonicaspel in de film (zie/luister hier de trailer, waarin het ook voorkomt), en wil ik eigenlijk niet verklappen dat hij ook prachtig fragiel maar ook gedurfd zelfverzekerd een nummer zingt (dat zit overigens ook al in de trailer). Daarnaast lijkt het wel alsof al Stantons vrienden langs zijn gekomen op de set, want naast Lynch en Begley Jr. komt ook Tom Skerritt voorbij. Het was 38 jaar geleden dat Stanton en Skerrit voor het laatst samen in een film te zien waren. Korte filmquizvraag: welke science-fiction film bedoel ik hier?
Daarnaast herken je Barry Shabaka Henley mogelijk uit het ontzettend mooie Paterson, terwijl de echte filmfreaks James Darren nog uit Sandra Dee-tienerfilms uit de jaren 50 van de vorige eeuw kunnen kennen, terwijl hij groter doorbrak in The Guns of Navarone en in de jaren 80 nog naast William Shatner te zien was in de TV-serie T.J. Hooker. Hier speelt ie een meer tot rust gekomen ouwe snoeperd, dus ook voor hem is dit mogelijk een fijne afsluiter én comeback, want hij speelde al zeventien jaar nergens meer in…
Final credits
Ik weet niet hoe niet-fans van Stanton deze film zullen vinden. Met een speelduur van slechts 88 minuten vond ik het een heerlijke en wat lome ’trip’, maar het is uiteindelijk ook een perfecte ode aan die eerlijke en soms mysterieuze loner zoals fans hem zich zullen willen herinneren. Voor fans dus sowieso een must see, maar voor iedereen die de schoonheid van het ouder worden kan waarderen meer dan de moeite waard. En in dat licht deed ie me ook wel een beetje aan David Lynch’ The Straight Story denken; ook zo’n rustige film over oude mensen waar je ontzettend veel eigen invulling op kunt projecteren. Maar daardoor voelt zo’n film misschien wel extra persoonlijk en dus fijner aan..?