Star Wars: The Force Awakens (2015)
Holy bloody smokes..! Star Wars: The Force Awakens voldoet werkelijk aan alle hooggespannen verwachtingen, al is de reden waarom wel wat dubbel. Aan de ene kant weet J.J. Abrams namelijk perfect de sfeer van de originele trilogie (A New Hope, The Empire Strikes Back en Return of the Jedi) terug te halen – waarmee hij mij die drie irritante prequels nóg meer deed vergeten – met genoeg mysterie en vragen die de volgende twee films in deze nieuwe trilogie meer dan rechtvaardigen, maar aan de andere kant heeft hij wel een erg herkenbare sequel gemaakt, die je voor een groot deel ook als remake van A New Hope (en The Empire Strikes Back) kunt zien. En als ik zou gaan zoeken naar kritiek, dan kan ik ook nog wel wat zeuren over hoe ‘makkelijk’ ze deze keer met de Force en the Dark Side daarvan omgaan, maar eigenlijk is de glimlach op m’n gezicht veel te groot om ook maar ergens moeilijk over te gaan doen. Want waar ik vooraf nog wat twijfels had of ik wel aan al m’n ‘Star Wars kijken met vrienden’-verplichtingen kon voldoen, daar weet ik nu al dat ik deze nog minstens twee keer moeiteloos in de bioscoop ga zien…
Het verhaal
Natuurlijk ga ik niet de allergrootste onthullingen in het verhaal voor jou verpesten, maar weet ook dat je hieronder natuurlijk wel zaken kunt lezen die ikzelf mogelijk niet zou willen weten voordat ik een film zie (ik lees zelf overigens helemaal geen recensies vooraf, en van sommige films vermijd ik zelfs de trailers).
De wereldberoemde openingstekst schuift ook deze keer weer langzaam het heelal in, en deze keer wordt verteld dat na de ineenstorting van het Keizerrijk Luke Skywalker zelf ook is verdwenen. Als laatste der Jedi (wat de titel van deel VI: Return of the Jedi, achteraf eigenlijk nogal verkeerd gekozen maakt, niet?) is hij de enige die de balans in de Force kan herstellen, want ook al zijn de Rebellen inmiddels overgegaan in de Resistance, de donkere kant van de Force heeft in de First Order een nieuwe naam gevonden, met de nogal angstaanjagende leider Snoke (Andy Serkis). Nu blijkt er ergens een kaart te bestaan waarop de exacte locatie van Skywalker terug te vinden is. De USB-stick waarop deze staat wordt door superpiloot Poe Dameron (Oscar Isaac) na een stevig luchtgevecht in de nieuw geïntroduceerde BB-8-droïd geplaatst, die daarna de slechteriken moet zien te vermijden. Hierbij wordt BB-8 bijgestaan door onze nieuwe helden Rey (Daisy Ridley) en voormalig Stormtrooper Finn (John Boyega), die een nogal verouderd ruimteschip gebruiken om Reys thuisplaneet Jakka te ontvluchten.
Op dat moment heeft iedereen die ooit iets van Star Wars gezien heeft natuurlijk al door dat dit ruimteschip de welluidende naam Millennium Falcon draagt, en het duurt dan ook niet lang voordat Han Solo (Harrison Ford) en Chewbacca (Peter Mayhew) ten tonele verschijnen. Na wat initieel geharrewar blijkt dit natuurlijk de ideale nieuwe crew van de Millennium Falcon te zijn, en als ze dan ook nog aan een tweetal schuldeisgroepen weten te ontsnappen (waarvan een groep bestaat uit twee voormalige tegenstanders uit de geweldige knokfilms The Raid en The Raid 2), gaan ze op zoek naar het Verzet, waarin een prinses uit de originele trilogie ineens “generaal” is. En als dan ook nog blijkt dat er iemand rondloopt die ineens de Force lijkt te kunnen controleren, dan zal elke Star Wars-fan zich nóg meer thuis voelen en kunnen we vol zelfvertrouwen op pad om de Death Star te vernietigen…
Hommage of kopie?
Oh wacht, deze keer heeft het planeetvernietigende wapen van de bad guys een iets andere naam, en vanwege z’n grootte is het wapen eigenlijk één grote planeet. Een beetje typerend voor J.J. Abrams aanpak, die volledig tegemoetkomt aan alles wat fans van de originele trilogie verwachten, maar het dan een stuk ‘groter’ maakt. En daarbij heeft hij, samen met mede-schrijvers Lawrence Kasdan en Michael Arndt, niet alleen de humor en zeker ook wat van de emotie (ik voelde behoorlijk wat bij Solo’s “It’s true — the Force, the Jedi, all of it. It’s all true.“) van die originele trilogie weten te raken, hij lijkt dus redelijk bewust een lichte kopie van de delen IV en V gemaakt te hebben, zodat alle fans dat gevoel van ’thuis komen’ zullen hebben. Zo bevat de film de film een duidelijke kopie van de Darth Vader-rol, rent er een wees door het beeld die zich (nog) niet bewust is van de Force, komen onze helden in een bar terecht vol met rare aliens, zit er een vrij belangrijke vechtscène op zo’n loopplank boven een immense diepte in, alsmede een hoop slechte generaals in nazi-achtige kostuums, worden de bad guys weer geleid door een vrijwel ongrijpbare vijand die de Dark Side gebruikt om het heelal te veroveren, zit er een bad guy in die natuurlijk niet al z’n goedheid kwijt is én wordt er wederom een onverwachte vader-zoon-relatie onthuld. En zo kan ik nog wel even doorgaan, maar dan zou het mogelijk teveel als kritiek overkomen, want in de weg zitten, dat deden al deze overeenkomsten bij mij in elk geval niet. Wat me het meeste in de weg zat, en daarmee dus ook mijn grootste kritiek op deze film is, is dat men wel wat makkelijk over dat dunne lijntje heen stapt, waarop Luke Skywalker in vooral The Empire Strikes Back en Return of the Jedi continu balanceerde: geef niet toe aan woede en haat, want daarmee wordt je naar de Dark Side getrokken. In één van de belangrijkste gevechten in deze film wordt dit nogal makkelijk genegeerd, en dat ondermijnt wel wat van de metafysische kracht die zo overduidelijk voelbaar was in de klassieke trilogie.
Maar verder ben ik gruwelijk benieuwd naar bijvoorbeeld de achtergrond van Rey, of wat voor avonturen onze nieuwe helden in de volgende twee delen gaan meemaken, en ga zo maar door…
Cast & crew
De grote ster van deze zekere blockbuster is de Britse Daisy Ridley. Als Rey speelt ze een vrij iconisch karakter, die eigenlijk in elk scène van het scherm spat. Ridley is een beetje de stoere versie van Keira Knightley, maar dan zonder die peculiarity die bij velen ook voor een (lichte) afkeer tegen Knightley zorgt. Overigens doet John Boyega als relatieve nieuwkomer niet veel voor haar onder. Je kunt hem herkennen van Attack the Block of het Britse uitstapje van de serie 24, maar verder is hij nog vrij ‘groen’. Iets wat je overigens niet echt afziet aan z’n prestatie. Naast de vele oudgedienden, die zichtbaar genieten van hun comebacks, vielen mij eerdergenoemde Iko Uwais en Yayan Ruhian dus op (uit die Indonesische vechtfilm-franchise The Raid), maar vooral Domhnall – Frank, Ex Machina – Gleeson als generaal Hux, Oscar – Inside Llewyn Davis – Isaac en Adam – While We’re Young, Girls – Driver, in overigens best kleine maar zeker belangrijke rollen. En als test wil ik je nog uitdagen om Simon Pegg te herkennen, die eerder al met regisseur Abrams werkte in die andere door Abrams nieuw leven ingeblazen sci-fi-franchise. Ik kan ook nog de namen van Lupita – 12 Years a Slave – Nyong’o en Gwendoline – Brienne uit Game of Thrones – Christie noemen, maar dan bezig ik wat namedropping, want herkennen zul jij ze niet achter flink wat lagen make-up, maskers en/of motion capturing.
Mogelijk dat de aanwezigheid van Kasdan als één van de scenaristen ook wel wat bedraagt aan die grote mate van herkenning. Hij schreef eerder namelijk mee aan The Empire Strikes Back en Return of the Jedi, maar was na Wyatt Earp in 1994 niet echt meer bij een geslaagde film betrokken. Hij schreef (én regisseerde) tussendoor nog wel het geflopte Dreamcatcher (2003) en Darlin Companion (2012), maar dat is het wel zo’n beetje. Nu is hij dus terug, en samen met Michael – Little Miss Sunshine, Toy Story 3, Inside Out – Arndt en Abrams zelf heeft hij de door George Lucas verzonnen karakters (op)nieuw leven ingeblazen. En ondanks Abrams’ dwangmatige ‘hip-ificering’ leveren ze dus vooral een erg bekend verhaal af, wat ik dus eigenlijk meer als iets positiefs dan als iets negatiefs zie…
Final credits
Ja, zoals de originele trilogie echt een space opera genoemd mocht worden, daar mag deze dat ook wel weer. Al lijken de overduidelijk metafysische elementen uit die originele trilogie wat over het hoofd gezien, iets wat in hedendaagse films sowieso vaker een gemis is. Maar dat mocht bij mij de pret totaal niet drukken, als ik eerlijk ben. Ik heb afgelopen week die originele trilogie weer gekeken, en als ik die zou moeten recenseren, dan zou ik mogelijk ook best wat aan te merken hebben, zoals ik dat hierboven dus ook wel wat doe. Maar ik heb helemaal geen behoefte aan negativiteit, want daarvoor genoot ik veel te veel en zit ik nu al te wachten op de delen VIII en IX, vooral vanwege dat nostalgische gevoel dat deze film vanaf de eerste seconden oproept en eigenlijk de volledige 135 minuten vasthoudt…