Wuthering Heights (2011)
Ook al voel ik dat ‘ongemakkelijk realisme’, waar Andrea – Fish Tank, Red Road – Arnold inmiddels bekend om staat, lang niet altijd even graag, ze weet die sfeer in haar erg opmerkelijke versie van Wuthering Heights wel zeer goed neer te zetten. Je moet er alleen wel de rust voor hebben en de tijd voor willen nemen om je onder te laten dompelen. Want dan is ie zeker indrukwekkend en blijken al die donkere handheld beelden, waarbij je letterlijk dicht op de huid van de karakters zit, in combinatie met het ‘ouderwetse’ 4×3-formaat en het aangezette maar naturelle geluid wel degelijk een functie te hebben…
Maar het meest opmerkelijke aan deze versie van het beroemde boek van Emily Brontë is dat Heathcliff wordt neergezet als een donkere jongeman. Ik heb het boek nooit gelezen, en volgens mij ook nooit een andere verfilming gezien, dus dat opmerkelijke viel voor mij wat weg. Het feit dat hij zo racistisch wordt behandeld door het vrijwel complete huishouden van de man die hem op de straten van Liverpool vond lijkt een vrij accurate afspiegeling van het Engelse platteland aan het begin van de 19e eeuw. Ook al zou ik het geen kostuumdrama willen noemen, wat de periode wordt nergens echt duidelijk aangezet.
Onderdrukte liefde
Heathcliff raakt al snel bevriend met Cathy, de jongste dochter van de familie. Samen struinen ze de moors ten noorden van het huidige Manchester af, steeds duidelijker één wordend met de natuur (en zichzelf?). De technische keuzes van Arnold zijn behoorlijk risicovol, maar zoals ik al zei: ’t werkt uiteindelijk wel. Waar andere verfilmingen juist het weidse van de omgeving laat zien, daar zit je hier veel dichter bij de karakters en in hun ‘kleine’ wereld. Maar wel ’n wereld waaruit ontsnapping mogelijk lijkt, waardoor de film toch een (tragische) hoop bevat…
Okay, ik laat me weer even wat meeslepen, wat ik overigens niet helemaal verwachtte te gaan doen. Ik had namelijk best af en toe wat moeite om geconcentreerd te blijven, want voor mij werkte ’t ook niet allemaal even goed. Ik bewonder haar gedurfde keuzes, en ik voelde ook zeker wel mee met Heathcliff. Vooral door de grove manier waarop hij behandeld wordt als de vader van de familie eenmaal overleden is en de jaloerse Hindley hoofd van de familie wordt. Ik zat wel aardig op wraak te wachten…
Maar juist daar kreeg ik zo’n ‘boekverfilming-gevoel’: het gevoel dat veel van de motivaties zo duidelijk in het boek (en in het geheugen van de fans) aanwezig zijn, dat die in de film wat onderbelicht blijven. Waardoor de emotionele scènes wat afstandelijk blijven, terwijl dat juist niet de bedoeling kan zijn geweest. Daarbij moet ik overigens wel vermelden dat ik de eerste scène verkeerd interpreteerde, waardoor ik Heathcliffs drijfveer ook niet vertrouwde. Iets wat later in de film overigens nog wel terugkomt, dus mogelijk is zijn motivatie toch wat schimmig…
Verdeelde reacties
Ja, ik denk dat de meningen over deze film sterk uiteen zullen lopen. Arnold toont veel lef met haar aanpak, die bij mij niet helemaal goed uitpakte, maar ik waardeer haar lef wel. Sommigen klagen erover dat ze ’t helemaal niet begrepen heeft, terwijl anderen haar juist prijzen, bv. vanwege het eindelijk goed neerzetten van de karakters qua leeftijd. De jonge Heathcliff en Cathy werden ook erg goed gespeeld. Raar overigens dat de ‘oudere’ varianten (ik schat ze een jaar of 23-24) er behoorlijk anders uit zagen. Zo veranderde Heathcliff van een aantrekkelijk, spontaan maar mysterieus manneke in een gefrustreerde jongvolwassene (waar ik z’n uitstraling net niet wraakzuchtig genoeg vond/voelde), terwijl Cathy van een wat stevige tomboy verandert in een prachtige fragiele dame (zie de poster hier rechts). En vooral die verandering was wat te groot…
Ik moet zeggen dat ie best wel aardig blijft hangen, maar ik denk toch dat mijn verwachtingen wat te hooggespannen waren. Daarom weet ik ook niet of ik de film aan zou raden. Fans van Andrea Arnold zullen ‘m zeker wel willen zien, en iedereen die ’t boek gelezen heeft zal ook benieuwd zijn. Maar niet iedereen zal tevreden zijn, ben ik bang…